TMMOB ANTALYA İKK'DAN İBRADI MADEN OCAKLARI RAPORU

09.09.2020

TMMOB Antalya İl Koordinasyon Kurulu tarafından hazırlanan, Antalya'nın İbradı İlçesinde Başbadem Mevkiinden başlayıp Söğütbeli'ne kadar devam eden bölgede mermer ocaklarının faaliyetlerinin çevresel etkilerinin tespit edilmesi ve bölgenin koruma amaçlı raporu 9 Eylül 2020 tarihinde yayınlandı.

ANTALYA İLİ İBRADI İLÇESİ BAŞBADEM MEVKİİNDEN BAŞLAYIP SÖĞÜTBELİ’NE KADAR DEVAM EDEN BÖLGEDE MERMER OCAKLARI VE DİĞER FAALİYETLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN TESPİT EDİLMESİ VE KORUMA AMAÇLI RAPORU

GİRİŞ

Çevre, canlı ve cansız varlıklar ile bunların karşılıklı etkileşim ve ilişkilerinden oluşan biyolojik sistem olarak tanımlanır. İnsanoğlu gerçekleştirmiş olduğu bütün faaliyetleri ile özellikle doğal çevre üzerinde önemli değişiklikler yaratmaktadır. Giderek artan insan nüfusunun gelişen teknoloji ile birlikte daha konforlu yaşam alanı isteklerini karşılamak için artan yapılarda, altyapı çalışmalarında ve binalarda kullanılmak için hammadde çıkartılan taş ocakları, bugün doğal, kırsal ve kentsel alanlarda karşılaşılan en önemli çevre konularındandır.

Yasal mevzuata göre mermer ve taş ocaklarının açılma, işletme ve ön analizleri tanımlanmıştır. Buna rağmen blok mermer, kum-çakıl, stabilize gibi inşaat sektörü için büyük önem taşıyan mermer ve taş ocaklarının işletildikten sonra terk edilmesi, hiçbir ekolojik önlem alınmaması, kendi haline bırakılması ekolojik açıdan çok hassas bölgelerdeki doğal çevrenin bozulmasına neden olmaktadır.

Mermer ve taş ocakları genellikle orman alanları, nehir-dere yatakları gibi su kaynakları üzerinde kurulmaktadır. Bu da alan kaybı, doğal yapıda bozulma, bitki örtüsünün yok olması, su kaynaklarının olumsuz etkilenmesi, yeraltı ve yerüstü su rejimlerinin değişmesi en önemlisi de yerel peyzajın geriye dönüşümü olmaksızın bozulması gibi sorunlara neden olmaktadır.

Mermer ve taş ocağı faaliyetlerinin etkileri, önlem alınmadığı takdirde, işletmeler kapatılıp terk edildikten sonra bile devam edebilmektedir. Üretim yöntemi olarak hangi yöntem uygulanırsa uygulansın hem işletme hem de işletme sonrası çevre kirliliğine neden olmaktadır. Eğer ocak yerleşim alanına yakınsa bu etkiler çok daha büyük olabilmektedir.

Mermer ve taş ocağı faaliyetleri sonucu iki tür çevre bozulması söz konusudur.

1. Doğrudan Bozulma: Ocakların çalışma sahalarındaki örtü ve atık yığınları ile hizmet binalarının inşa edildiği diğer alanlardaki toprak ve bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu meydana gelir.
2. Dolaylı Bozulma: Eski hafriyat yerleri, örtü ve atık yığınları, hizmet binaları ile malzeme isleme tesislerinin bulunduğu yerlerde toprak yapısı, su ilişkileri, kimyasal özellikler, toprak ve bitki örtüsü, yerel iklim, insan ve hayvan sağlığının değişime uğraması gibi olaylar görülebilir (Çevre Bakanlığı, 2004).