TMMOB, ERMENEK MADEN FACİASI ÜZERİNE BÖLGEDE İNCELEMEDE BULUNDU

ERMENEK FACİASI OLAY YERİ ÖN RAPORU

Karaman ili Ermenek ilçesi Güneyyurt beldesine bağlı Pamuklu köyü Cenne mevkiinde 28 Ekim 2014 tarihinde saat 12:15 civarında Has Şekerler Madencilik isimle özel şirkete ait yeraltı kömür ocağında meydana gelen su baskını sonucu 18 işçi su altında kalmıştır.

Olayın duyulmasından sonra, Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet TORUN, TMMOB İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Çalışma Grubu Başkanı Bedri TEKİN, Maden Mühendisleri Odası yetkilileri ve uzmanları ile birlikte Ermenek’e hareket edilmiştir.

Olay yerine ulaşıldığında meslektaşlarımızla ve Enerji Bakanı ile görüşülerek olay hakkında bilgi alınmıştır. İşletmenin imalat haritası ve gaz ölçüm sensörleri sonuçları incelenmiş ve değerlendirilmiştir.

Arama ve kurtarma çalışmaları nedeniyle yeraltına inilememiştir. Ekip, 29 Ekim 2014 tarihinde Ankara’ya dönmüştür.

Yapılan değerlendirmeler ve alınan bilgiler ışığında;  önceden üretim yapılmış - eski imalat - olarak tabir edilen alanda yüzey suları ve yeraltı suları nedeniyle birikmiş olan yaklaşık 10.000 metreküp suyun üretim yapılan ve işçilerin çalıştığı galerilere hızla dolduğu tespit edilmiştir. Muhtemelen; eski imalat denilen bölgeye çok yakın çalışıldığı, formasyonun dayanıklılığının zayıfladığı bölgenin birikmiş su basıncı nedeniyle yırtılarak boşalma olduğu düşünülmektedir.

Olayın meydana geldiği vardiyada galerilerde patlatma yapılmadığı bilgisi alınmıştır. Daha önce de havzada benzer su baskınları yaşandığı bilgisi edinilmiş, eskiden çalışılmış alanların -eski imalat haritalarının- planlara işlenmediği görülmüştür.

Sensör sonuçları, olay günü saat 11:00 ile 15:00 aralığında incelenmiştir. Ölçülebilen CO,CO2,CH4,O2 ve hava hızı değerleri incelenmiştir. Değerlerde herhangi bir anormallik görülmemiştir. Sadece hava hızı olay anında normalden 1.5 kat yüksek tespit edilmiştir. Bunun nedeni olarak, hızla boşalan ve galerilere dolan suyun basıncı sonucu hava hızının kısa süreli yükseldiği kanaatine varılmıştır.  Boşalan su ile birlikte gaz kokusu geldiği de kurtulan işçilerin ifadelerinden anlaşılmaktadır. Bu gazın, hidrojen sülfür (H2S) gazı olma olasılığı yüksektir. Eski imalatlarda bulunan ve kömür içindeki kükürt ile ağaç çürükleri sonucu oluşan gazın niteliğini ve miktarını ölçme şansı olmamıştır. Ocaktan tahliye edilen suyun pis olması, içinde kömür, tahkimat olarak kullanılan ağaç parçaları bulunması da eski imalat boşluklarında zamanla biriken su olma olasılığını güçlendirmiştir. Ancak, bu suyun analizini yapmak o anda mümkün olmamıştır.

Arama kurtarma operasyonunda organizasyon bozukluğu gözlemlenmiştir. Olay yerine pek çok ilden itfaiye araçları, balıkadamlar, ambulanslar ve helikopter sevk edilmiştir. Ancak, yer altı işletmelerinde kurtarma operasyonları özel bilgi, deneyim ve birikim gerektirdiği için hızla hareket etme zorunluluğu başarılamamıştır. Ayrıca, pompa ve boru gibi gerekli ancak basit malzemeler de Kütahya ve İstanbul gibi illerden temin edilmiş bu da belli bir zaman kaybına neden olmuştur.

Ocak imalat haritalarının incelenmesi sonucu, 18 işçinin yaklaşık 35 metre yüksekliğinde “şlam” diye tabir edilen su-malzeme karışımının altında bulundukları düşünülmektedir.

İşçilere ulaşma çalışmalarının belirttiğimiz nedenlerle uzayabileceği tahmin edilmektedir.