KAMU İHALE KURUMU'NA YAPIM İŞLERİ, HİZMET ALIMI, MAL ALIMI VE DANIŞMANLIK HİZMET ALIMI UYGULAMA YÖNETMELİKLERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN TMMOB GÖRÜŞÜ

23.12.2016

Kamu İhale Kurumu Düzenleme Dairesi Başkanlığı’na, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununu uyarınca, hazırlanan Yapım İşleri, Hizmet Alımı, Mal Alımı ve Danışmanlık Hizmet Alımı Uygulama Yönetmeliklerinde değişiklik yapılmasına ilişkin 23 Aralık 2016 tarihinde TMMOB Görüşü gönderildi.

T.C.
KAMU İHALE KURUMU;
Düzenleme Dairesi Başkanlığı’na
ANKARA

İlgi : T.C. Kamu İhale Kurumu Düzenleme Dairesi Başkanlığı’nın 23.11.2016 tarih ve 74618582-045.02-1073-21354 sayılı yazısı.

İlgi yazınızda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 53. maddesi uyarınca bu kanuna ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununu uyarınca, hazırlanan Yapım İşleri, Hizmet Alımı, Mal Alımı ve Danışmanlık Hizmet Alımı Uygulama Yönetmeliklerinde değişiklik yapılmasına ilişkin görüş istenmektedir.

Yürürlükteki Yasa 14 yılda 23 kez değiştirilmiş, yasaya dayanılarak çıkarılan yönetmelik ve tebliğlerin değişikliklerini de izleyemez duruma gelmiş durumdayız. Kriterlerin bu kadar sık değişiyor olması, ihalelerdeki denetimleri de olanaksız hale getirdiği açıktır. 

Kamu alımlarının sıkı ve objektif yeterliliklere bağlanması bir ihtiyaçtan kaynaklanmış olmasına karşın, yasanın uygulanmasının üzerinden 14 yıl geçmeden bu yeterlilikler kaybolmuş durumdadır. Bürokrasinin azaltılması gerekçesi ile yapım işleri ihalelerinde “mesleki ve teknik yeterlilik” kriterleri kalmamıştır. Mesleki yeterliliği olan kişilerin alana girmemesi için iş deneyim ve denetleme belgelerinin oranları o kadar küçültülmüştür ki sonuçta yasanın çıkarılış amacına aykırı uygulamalar kural haline dönüşmüştür.

4734 sayılı Kanunda yapılan değişikliklere itirazlarımız sürmekle birlikte, normlar hiyerarşisine bağlı kalınarak yönetmeliklerdeki eksikliklere ve genel duruma ilişkin değerlendirmelerimiz aşağıda sunulmuştur.

  • Yapım, Danışmanlık, Mal, Hizmet İhaleleri Yönetmeliklerindeki “mesleki yeterliliği” kanıtlayan belgeler için sadece EKAP üzerinden görüntülenen kayıt ve belgelerin yeterli görülmesi uygun değildir. Sanal ortamda denetlenmesi olanaklı olmayan bilgi ve belgelerin güncelliği şüphelidir. Bu nedenle teyit edilmeden bu kayıt ve belgelere dayalı kamu alım ve ihalelerin objektifliği üzerinden doğacak ihtilaf ve itirazlarda daha çok zaman kaybedileceği açıktır. Usul ekonomisi için yapılan bu değişiklik usul ekonomisine zarar verecektir. Bu nedenle, tüm yönetmeliklerde paralel düzenlenen “..EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilmesi veya teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgelerin için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmaz” biçiminde ifade edilen taslağın mevcut halinin korunmasında yarar olduğu düşünülmektedir. Düzenlemedeki  “veya” ibaresi  “ve” olmalıdır.
  • Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 38/I maddesinin (a) bendi yok edilmiş durumdadır. Meslek Odası üyeliğinin çıkarılması mesleki yeterliliğin aranmaması anlamına gelmektedir.
  • Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği taslağının 9. maddesi de meslek odasına üyeliği taahhüde indirgemiş olup, bu düzenleme de mesleki yeterliliği yok sayan bir düzenleme olduğundan bu hüküm de yasaya aykırı olacaktır.
  • Anayasa Mahkemesince iptal edilen Kamu İhale Yasası’nın 62. maddesinin (h) bendindeki “her iki ortağın mühendis olup %50-%50 ortağın” ibaresinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’te Anayasa Mahkemesi kararına uygun olarak %50-%50 mühendis ve mimar ortaklıkları olarak düzeltilmesi gerekmektedir. Yönetmelikten tümüyle kaldırılan mühendislik ortaklıkları, sayısız mühendislik ortaklıklarını mağdur etmiştir ve bu mağduriyet devam etmektedir. Öncelikle mühendis ve mimarların ihale süreçlerinden tamamıyla çıkarılmasına hizmet eden yönetmelik maddelerinin yeniden ele alınması gerekmektedir.

Sonuç olarak; yeterliliklerin sanal ortam görüntülerine indirgenmesini ve mesleki “yeterliliğin” de “taahhüde” bağlanmasını kabul edilemez bulmaktayız. Yapılması düşünülen mesleki ve teknik yeterliliklere ilişkin değişiklikler, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırı olduğundan ya amaca uygun değişiklikler yapılmalı ya da mevcut haliyle kalmalıdır. Ayrıca mühendislik ve mimarlık ortaklığının da çözüme bağlanmasını beklediğimizi ifade etmek isteriz.

Saygılarımızla,

 

Dersim GÜL
Genel Sekreter