PEYZAJ MİMARLARI ODASI'NDAN 2019 DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ'NE İLİŞKİN AÇIKLAMA

Uzun zamandır bir iklim krizinin içerisindeyiz fakat kimse televizyonlarda ya da sokakta bunu konuşmuyor. Hâlbuki Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli`ne (IPCC) göre, hatalarımızı geri döndüremeyeceğimiz noktaya varmamıza 12 yıldan az bir zaman kalmış durumda. Bu süre içinde karar vericilerin ve toplumun Karbondioksit (CO2) salınımını en az yüzde 50 azaltmak da dâhil devrim niteliğinde değişiklikler yapması gerekiyor ki o geri dönülmez zincirleme reaksiyonu engelleyelim.

Birleşmiş Milletler tarafından çevre sorunlarına dair farkındalığı arttırmak için Dünya Çevre Günü kabul edilen 5 Haziran`ın bu yılki teması "Hava Kirliliği". Sanayileşme ile birlikte bugün doruk noktasına çıkan fosil yakıt tüketimi soluduğumuz havadan, içtiğimiz suya kadar doğal kaynakların kirlenmesinde büyük pay sahibidir. Enerji talebinin her geçen gün arttığı dünyamızda bu talebi nasıl karşılayacağımız ve belki de enerji taleplerimizi nelerin belirlediği tekrar sorgulanmalıdır.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPPC) 1,5ºC Küresel Isınma Özel Raporuna göre küresel ortalama sıcaklıklar sanayi öncesi döneme göre 1°C eşiğini aştı. Türkiye`de ise ortalama sıcaklık artışı 1,5°C`yi şimdiden geçti. Küresel iklim değişikliği, ülkemizin karşı karşıya olduğu ekonomik ve sosyal riskleri her geçen gün arttırmaktadır. Türkiye`nin tümü için sanayi öncesi döneme göre, 5°C`ye varan sıcaklık artışı ve yine ülkenin güney ve batı kesimleri için %30`lara varan yağış azalması öngörülmektedir.

Sadece insan odaklı değil, bugün her canlının yaşama hakkı olduğu gerçeği ve gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakabilme gayesi ile hareket edilmeli ve ÇED süreçlerinin düzgün uygulanmadığı, tek boyutlu mühendislik projeleri terk edilmelidir. Ekosisteme uyumlu ve sürdürülebilir politikalar izlenmeli, plan, proje ve uygulamalar devlet denetiminde ilgili meslek gruplarınca denetlenmelidir.

Bugün şehir, kasaba ve bölgelerin peyzaj planlaması; toprağın ıslahı, kentsel/kırsal kıyı şeridinin planlanması, tarım ve ormancılık, altyapı hizmetleri, karayolları, sanayi, ticari gelişim ve rekreasyonun çevresel tasarımı gibi birçok konu, biyolojik süreçleri anlayabilen çok disiplinli ekipler tarafından yönetilmelidir. Maden alanlarında yaşanan havayı ve yeraltı suyunu etkileyen peyzaj bozulmalarına karşın onarım ve iyileştirme projeleri halen uygulanmamaktadır.

Peyzaj Mimarlığı; modernizm, hızlı sanayileşme ve nüfus artışı etkisiyle bugün karşı karşıya kaldığımız çevre sorunlarına karşı ihtiyaç duyulan çözümleri sunmaya çalışmaktadır. Kentlerde ortaya çıkan biyolojik atıkların geri dönüşümü, erozyon kontrolü, yeşil altyapı ve ulaşım güzergahları gibi birçok konuda ekolojik kaygılarla hareket ederek farklı bir mühendislik yaklaşımı ortaya konması peyzaj mimarlığı disiplini çalışmalarını içermektedir.

Son olarak sera etkisini arttıran yatırım ve işletmelerin gözden geçirilmesi ve çevre için izin verilen standartlarda çalışmasının çok sıkı denetlenmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımların arttırılması, fosil yakıt kullanımını azaltacak önlemlerin alınması, tüm enerji yatırımlarında yer seçiminin doğru yapılmasını talep ediyoruz. Böylece belki çocuklarımıza da "yeşil" bir dünya bırakabiliriz.

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası
13. Dönem Yönetim Kurulu