TMMOB ADALET BAKANLIĞI BİLİRKİŞİLİK DAİRESİNE GÖRÜŞ GÖNDERDİ

25.06.2019

TMMOB, Samsun Bilirkişilik Bölge Kurulunun Odaya kayıtlı olmayan bilirkişilerin listelerden çıkarılma talebini reddeden yanlış kararın düzeltilmesine ilişkin T.C. Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğüne ve bağlı Bilirkişilik Daire Başkanlığına 25 Haziran 2019 tarihinde görüş gönderdi.

T.C. ADALET BAKANLIĞI 
Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’ne

Bilirkişilik Dairesi Başkanlığı’na
ANKARA

İlgi: T.C.Samsun Bilirkişilik Bölge Kurulu’nun 2019/172 sayılı yazısı.

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası tarafından Birliğimize iletilen Samsun Bilirkişilik Bölge Kurulunun 2019/172 sayılı kararı ile, Odaya üyeliği bulunmayan meslek mensuplarının 6235 sayılı Yasa ve 3458 sayılı Yasa gereği mesleki faaliyet icra etmesi mümkün olmadığından bilirkişi listelerinden silinmesine yönelik TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, TMMOB Orman Mühendisleri Odası ve TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odasınca yapılan başvuruların reddine karar verilmiştir.

Söz konusu kararda Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Bilirkişilik Dairesi Başkanlığının 24/04/2019 tarih ve E.243/12536 sayılı yazısından bahisle ret kararı verildiği ifade edilmektedir. Gerek Daire Başkanlığı görüşü gerekse de bu görüşe dayalı alınan Bölge Kurulu kararı, Kanunlara açıkça aykırılık taşımakta olup, kararlardan ivedilikle dönülmesi gerekmektedir.

6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu’nun ‘Bilirkişiliğe kabul şartları’ başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde; Meslek mensubu olarak görev yapabilmek için mevzuat tarafından aranan şartları haiz olmak ve mesleğini yapabilmek için gerekli olan uzmanlık alanını gösteren diploma, mesleki yeterlilik belgesi, uzmanlık belgesi veya benzeri belgeye sahip olmak”  bilirkişiliğe kabul şartları arasında düzenlenmiştir. Aynı düzenlemeye 03/08/2017 tarih 30143 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Bilirkişilik Yönetmeliği’nin ‘Bilirkişiliğe başvuru ve kabul şartları’ başlıklı 38. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde de yer verilmiştir.

Dolayısıyla hem Kanun hem de Yönetmelik bilirkişiliğe kabul şartı olarak “meslek mensubu olarak görev yapabilmek için mevzuat tarafından aranan şartları haiz olmakkoşulunu aramaktadır.

Birliğimize bağlı Odaların iştigal alanı olan mühendislik, mimarlık ve şehir planlama mesleği mensubu olarak görev yapabilmek için aranan şartlara ilişkin başlıca mevzuat, 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun ile 6235 sayılı TMMOB Kanunudur. Bu bakımdan bilirkişiliğe kabul şartları arasında sayılan “meslek mensubu olarak görev yapabilmek için mevzuat tarafından aranan şartların belirlenebilmesi için 3458 sayılı Yasa ile 6235 sayılı Yasaya bakmak gerekmektedir.

3458 sayılı Yasa uyarınca mühendislik ve mimarlık unvanı lisans eğitimi ile kazanılmaktadır. Bununla birlikte, Anayasanın 135. maddesi uyarınca çıkarılan 6235 sayılı Yasa ile Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği kurulmuş; Birliğin yetkileri, mühendislik ve mimarlık mesleğinin icra ediliş şartları ve mesleki faaliyete ilişkin hususlar düzenlenmiştir.

Anayasanın 135. maddesine paralel olarak 6235 sayılı Yasanın 33. maddesinde;        

“Madde 33 – Türkiye'de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihdisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler.

(Ek: 19/4/1983 - KHK - 66/10 md.) Kamu Kurumu ve Kuruluşları ile İktisadi Devlet Teşekkülleri ve Kamu İktisadi Kuruluşlarında asli ve sürekli olarak çalışan mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının meslek ve ihtisaslarıyla ilgili odaya girmeleri isteklerine bağlıdır. Ancak bunlar görevlerinin gereği olan işleri yaparken, mesleki bakımdan, Odaya kayıtlı meslekdaşlarının yetkileriyle haklarına sahip ve onların ödevleriyle yükümlüdürler. Bu konuda Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile ilgili hükümler saklıdır.”

düzenlemesi öngörülmüş, 38. maddesinde ise buna aykırı davrananların Türkiye’de mesleki faaliyetten men edileceği düzenlenmiştir.

Yukarıda alıntılanan mevzuatta açıkça görüldüğü üzere, Türkiye’de mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, serbest mesleki faaliyette bulunabilmeleri için Odaya kaydolmaları zorunluluktur. Meslek mensubu olarak görev yapabilmek için mevzuat tarafından aranan şart Odaya üyeliktir. Bu bakımdan 6754 sayılı Yasa düzenlemesinin açıklığı karşısında, bilirkişiliğe kabul için gereken mevzuata uygunluk şartı olan Oda üyeliğinin aranmaması olanaklı değildir.

Bunlarla birlikte 6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu’nun ‘Bilirkişiliğe kabul şartları’ başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde; “ç) Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak yasaklanmamış olmak.” bilirkişiliğe kabul şartları arasında düzenlenmiştir. Aynı düzenlemeye 03/08/2017 tarih 30143 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Bilirkişilik Yönetmeliği’nin ‘Bilirkişiliğe başvuru ve kabul şartları’ başlıklı 38. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde de yer verilmiştir. Bu anlamda, anılan mevzuat uyarınca bilirkişiliğe kabul için mesleğin icrasının yasaklanmamış olması aranmaktadır.

6235 sayılı Yasanın 26. maddesinde;

“Odalara kayıtlı meslek mensuplarından bu kanuna aykırı hareketleri görülenlerle, meslekle alakalı işlerde gerek kasten ve gerekse ihmal göstermek suretiyle zarara sebebiyet veren veya akdettiği mukavalelere riayet etmiyen veyahut meslek şeref ve haysiyetini muhil durumları tesbit olunanlara kayıtlı bulundukları oda haysiyet divanınca aşağıda yazılı inzibati cezalar verilir:

a) Yazılı ihtar;

b) (25) liradan (100) liraya kadar para cezası;

c) (100) liradan (1 000) liraya kadar para cezası;

ç) 15 günden 6 aya kadar serbest sanat icrasından men'i;

d) Odadan ihraç”

düzenlemesi öngörülmüştür. Bu bakımdan mesleğin icrasının yasaklanmasına karar verecek ise Oda Onur Kurullarıdır. Yine Odadan ihraç biçiminde tezahür eden meslekten çıkarılma da Oda Onur Kurullarınca verilecek disiplin cezaları arasındadır.

Netice itibariyle, mühendislik, mimarlık ve şehir planlama mesleği mensupları açısından ‘Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılma ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak yasaklanma’ yaptırımını uygulayacak olan Odalardır. Bilirkişiliğe kabul koşulu olarak disiplin yaptırımına tabi olmamak aranıyor iken; Oda üyeliğinin aranmaması Kanunun sistematiği bakımından mümkün olamayacağından, bu yöndeki görüşte isabet bulunmamaktadır.

Yine Bilirkişilik Yönetmeliğinin 40. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde; bilirkişilik başvurusunda başvuruya eklenecek belgeler arasında “Mesleğini icra edebilmek için herhangi bir meslek kuruluşuna kayıtlı olmak zorunda olanlar için, meslek kuruluşuna üye olduğuna dair son altı ay içinde alınmış oda faaliyet belgesi veya oda kayıt belgesi.”; (e) bendinde ise “Görev belgesi veya mesleki faaliyetten veya sanat icrasından geçici ya da sürekli olarak yasaklı olmadığına dair kayıtlı olduğu meslek kuruluşu veya çalıştığı kurum ya da kuruluştan alacağı belge” sayılmıştır.

Tüm bu hususlar bakımından; mühendis, mimar ve şehir planlama mesleği mensuplarının bilirkişilik faaliyetinde bulunabilmesi için Birliğimize bağlı ilgili meslek Odasına üye olması zorunluluğunun, bilirkişi listelerinin hazırlanması ile görevli Bölge Kurulları ile Bilirkişilik Daire Başkanlığına hatırlatılması ve Samsun Bilirkişilik Bölge Kurulunun 2019/172 sayılı kararı ile kararda ifade edilen Daire Başkanlığı görüşünden bir an evvel dönülmesi için gerekli işlemlerin yapılması, aksi halde Birliğimizce gerekli hukuki girişimlerin başlatılacağı hususlarını bilgilerinize sunarız.

Saygılarımızla,

Dersim GÜL
Genel Sekreter

 

EK: Samsun Bilirkişilik Bölge Kurulu’nun Kararı