TMMOB ADANA İKK: İMAR DÜZENLEMELERİ TAKİP EDİLEMEZ VE DENETLENEMEZ BİR HAL ALMIŞTIR

06.08.2020

TMMOB Adana İl Koordinasyon Kurulu Adana imar sorunlarına ilişkin 6 Ağustos 2020 tarihinde bir basın açıklaması yaptı.

İMAR DÜZENLEMELERİ TAKİP EDİLEMEZ VE DENETLENEMEZ BİR HAL ALMIŞTIR

Bilindiği üzere ülkemizdeki yapılaşmayı düzenleyen imar yönetmelikleri 2013 yılına kadar Büyükşehir Belediyeleri tarafından hazırlanmaktayken, sonrasında merkezi hükümet tarafından hazırlanmaya ve yürütülmeye başlanmıştır. Öncesinde de kentimiz için iyi gitmeyen süreç, söz konusu tarihten sonra da yapboz tahtasına çevrilmiş, defalarca değiştirilen yönetmeliklerle birlikte, sayısız genelge ve bakanlık görüşü ile imar düzenlemeleri takip edilemez ve denetlemez bir hal almıştır.

İMAR AFFINDAN CESARET ALAN AYKIRI UYGULAMALAR

2017 yılında imar barışı adı altında lanse edilen imar affı düzenlemesiyle de inşaat sektörü tam bir kaosa sürüklenmiştir. Zaten yönetmelik değişikleri ve farklı yorumlar takip edilemez uygulamalara sebep olmakta iken, yanı sıra imar affı, yapıların imar planlarında öngörülen yapı alanı ve yükseklik sınırları bağlamında; kentler ve çevre adına olumsuz etki yaratmaktadır. Bu kaos ortamından ve imar affından cesaret alan aykırı uygulamalar,  sektörün içinde olmayan vatandaşlarımızın dahi dikkatlerini çeken bir hale bürünmüştür. 

Son dönemlerde, gerek üyelerimizden gerekse vatandaşlardan, Adana’daki kimi inşaatlarla ilgili usulsüzlükler ve haksız kazanç sağlandığına dair şikayetler yoğun şekilde devam etmektedir.  Kimi binaların çevresindeki yapılaşmaya aykırı bir şekilde yapılageldiği, arsa alanı ile ortaya konan bina arasında, çıplak gözle fark edilebilecek bir orantısızlığın dikkat çektiği izlenmektedir. Bu durum, kentli haklarının gaspı anlamına gelmekle birlikte, kaçak olarak genişletilen inşaatlar, sahiplerine haksız kazanç sağlamakta ve etik anlayışı yerle bir etmektedir.

SORUMLULUĞU BULUNAN İDARELER BU TALANA KAYITSIZ KALMAKTADIR

Hali hazır durumda son 12 yıl içerisinde Adana bütününde, merkezi ve yerel yönetimler tarafından hazırlanan imar planlarının sürekli iptal olması ise, yapılaşma kurallarının belirlenmesinde aksaklıklara neden olmaktadır. Nesnel gerçekliklerden, gereksinimlerden ve kentin önceliklerinden uzak, katılım süreçleri işletilmeden ve meslek odaları tarafından dile getirilen itirazlar dikkate alınmadan onaylanan imar planları uzun süre yaşamamaktadır. Ayrıca değişen imar planlarına göre düzenlenen inşaat ruhsatları denetlenemez ve durdurulamaz hale gelmiştir. Şehirleşmede esas alınan mevcut mevzuatlardaki muğlak durumlar da, hormonlu binaların ortaya çıkmasına, plansız ve çarpık kent yapısının oluşmasına çanak tutmaktadır. Çıkarılan İmar Affı Kanunu ile birlikte kaçak ya da projeye aykırı olarak yapılan binalar resmiyet kazanma aşamasına gelmiş, ağır aksak ilerleyen imar planları neredeyse işlevsizleşmiştir. Bu durumu fırsat bilen bazı yapı sahipleri,  kentte rantı en yüksek olan alanlarda, başlangıç aşamasında denetimli ve kontrollü olarak başlattıkları inşaatlarını, daha sonradan büyütmek suretiyle, ortak yaşam alanlarını hiçe sayan, beşerin yaşam kalitesini düşüren yapılar haline getirmişlerdir. Bu durum kentin gündemine oturmuş ve konuşuluyorken, bütün hızıyla devam eden inşaatlar hakkında sorumluluğu bulunan idareler de herhangi bir tasarrufta bulunulmamakta bu talana kayıtsız kalmaktadır.

20 Şubat tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren kanun değişikliğinde, 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren hazırlanacak olan imar planlarında “Maksimum bina yüksekliğinin serbest olmayacağına” dair hüküm eklenmiştir. Yapılan bu değişlik sonucunda Adana ilindeki imar planlarında yer alan “Bina Yüksekliği Serbest” ibarelerinin kent bütününde kaldırılması için yeni bir bütüncül imar planı revizyonuna ihtiyaç duyulmaktadır. Bu planlar hazırlanır iken, bina yüksekliklerini belirlemeye yerel yönetimler yetkilendirilmiştir. Yapılacak olan yeni revizyon imar planlarının, hazırlanış aşamasında; herhangi bir eksiklikten dolayı hukuki olarak iptal olmaması, hormonlu, kontrol edilemeyecek şekilde büyüyen, ortak yaşam alanlarını hiçe sayan, yapılara mahal vermemelidir. Bu planlar hazırlanırken aynı zamanda, kaçak ya da projeye aykırı olarak yapılan ve imar affı ile resmiyet kazanan binaları, “Maksimum bina yüksekliğinin” belirlenmesinde emsal teşkil edecek şekilde örnek alınmaması gerektiği açıktır. Bu kapsamda önümüzdeki plan revizyonu süreci, mevzuata aykırı ve kaçak yapılaşmaya mahal vermeyecek şekilde sağlıklı biçimde yürütülmeli ve yönetilmelidir.

Bu vesile ile kamuoyunun dikkatlerine sunmak istediğimiz diğer bir konu, yerel yönetimlerin, park ve deprem toplanma alanı olarak belirlenen arsalardaki yapılaşmalardır. Bu tür arsaların inşaat firmalarına satılması ve emsal teşkil etmeyen yerlerde park alanı göstermeleri kabul edilemez. Bu tarz inşaatların durdurulmasını talep etmek de Adana’ya olan sorumluluğumuz gereğidir. Bu konuda sorumluların etkili girişimi acilen yerine getirmesi gerekmektedir.

YENİ BİR BÜTÜNCÜL İMAR PLANI REVİZYONUNA İHTİYAÇ VAR

Kentimizde örgütlü TMMOB’yi oluşturan meslek odaları ile bu örgütü oluşturan, gücünü mesleki bilgi ve birikiminden alan üyeler olarak amacımız;  kentimizdeki bu olumsuz yapılaşma ve onu ortaya çıkaran nedenler hakkında sayın kamuoyunun dikkatlerini çekerek bilgilendirmek, Adana’daki sorunların çözümü yönünde adımlar atılmasını sağlamak için ilgili kurum ve kuruluşlara çağrıda bulunmaktır.

Meslek odaları olarak; Adana’nın,  kentte yaşayan insanların sosyal, kültürel yaşamlarını geliştiren planlamaya sahip, çevreye duyarlı, çağdaş, güvenli bir kent kimliğine ulaşmasını istemekteyiz. Mesleki ve toplumsal sorumluluğumuzun bir gereği olarak kent sorunlarını dile getirmekteki amacımız bu doğrultuda bir kent kimliğine ulaşılması ve Adana’daki sorunların çözümü yönünde adımlar atılmasını sağlamak içindir.

Sonuç olarak, imar affı ve bu yasanın ortaya koyduğu yapı kayıt belgesi düzenlemeleri ile imar planları ve yönetmeliklerinin sıklıkla değişmesinin hormonlu binaları ortaya çıkardığı tespiti ile; kaçak ve denetimsiz yapılaşmaya dikkat çekiyor, rant ve talana dur denilmesi ve bu kapsamda ilgili idarelerin de gereğini yapması çağrısında bulunuyoruz.

 

TMMOB Adana İl Koordinasyon Kurulu