TMMOB BATMAN İKK: YAPIMINA RUHSATSIZ BAŞLANILAN İNŞA FAALİYETLERİ SONA ERDİRİLMELİ, ESENTEPE, YAPIMI DEVAM EDEN KAÇAK YAPIDAN TEMİZLENMELİDİR

BASINA ve KAMUOYUNA

Batman ili, Merkez ilçesi, Tilmerç köyü, 66, 358, 360, 1478, 1814, 1815, 2207, 2216, 2823 parseller ile Tilmerç köyü, 15, 3002 parseller ve Körük köyü 2372 parsel sayılı taşınmazları kapsayan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği Batman Belediye Meclisi'nin 09/02/2018 tarih ve 2-76 sayılı kararı ile onaylanmış, 19/02/201/-19/03/2018 tarihleri arasında askıya çıkarılmıştır. Askı süresi içerisinde 16/03/2018 tarih ve 3/300 sayılı dilekçemizde belirtilen hususlar doğrultusunda tarafımızca plan değişikliğine itirazda bulunulmuştur.  Batman belediye meclisinin 09/04/2018 tarih ve 5-515 sayılı kararı ile yapılan itiraz reddedilmiş, imar planı değişikliğinin kesinleşmiş, karar yazı ile tarafımıza bildirilmiştir.

“Bunun üzerine söz konusu plan değişikliğinin; hizmet etki alanı içerisinde eşdeğer yeni alanın ayrılmaması, kaldırılan kamusal alanın karşılığı olarak ayrılan yerin belediye sınırları içerisinde yer almasına rağmen onaylı imar planı sınırları dışında kalması, eşdeğer olarak gösterilen yeni yerin ulaşılabilirlik ve erişilebilirlik açısından kaldırıldığı alandaki meskun alandan uzakta ve etki alanının dışında kalması, eşdeğer alan olarak belirlenen yerin mera vasfında olduğundan söz konusu imar planı değişikliğinin Mera Kanunu'na aykırılık teşkil etmesi, plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, sosyal ve teknik altyapı dengesini bozacak nitelikte olması nedeniyle plan değişikliğinin iptali istemiyle tarafımızca Batman İdare Mahkemesi’nde dava açılmıştır. Ayrıca plan değişikliğinin kamu yararı amacı taşımadığı, teknik ve nesnel gerekçelere dayanmadığı, hukuka aykırı olduğu mahkemeye ve kamuoyuna bildirilmiştir.

Dava konusu kapsamında, uzman kişilerce (A-Yeterlilik Grubu) hazırlanan Bilirkişi Raporu’nda (Esas No:2018/489, Tarih:25.12.2018); 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 uygulama imar planı değişikliklerinin yürürlükteki imar mevzuatına, şehircilik esaslarına planlama ilke ve tekniklerine aykırı olduğu belirtilmesine ve mahkeme heyetinden bir üyenin karşı oy kullanmasına rağmen; Batman İdare Mahkemesi bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelerden uzak şekilde dava konusu işlemin reddine (Esas No: 2018/489, Karar No: 2019/97) karar vermiştir.

Bilirkişi raporunun lehimize ve iddialarımızı destekler mahiyette olmasına rağmen Batman İdare Mahkemesi'nce verilen "davanın reddine" ilişkin kararın Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi'nde istinaf yoluyla incelenerek bozulması, yürütmenin durdurulması ve dava konusu idari işlemin iptal edilmesi talep edilmiştir.

Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi İkinci Dava Dairesi’nin (Esas No: 2019/516, Karar No: 2019/1578) vermiş olduğu mahkeme kararında;        

• “Uyuşmazlık konusu plan değişikliğinde olduğu şekli ile ibadet alanı kullanım kararının, Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği ile ibadet alanları için belirlenen asgari standardın çok çok üzerinde tutulduğu,
• 2000 metre mesafeden daha uzak alanda önerilen park alanı ve spor tesisi alanlarının uyuşmazlık konusu alandan kaldırılan park ve spor tesisi alanlarının bulunduğu bölgeye hizmet etmeyeceği ve bu nedenle de eşdeğer alan olarak kabul edilemeyeceği, ayrıca uyuşmazlık konusu alanda değişiklik öncesi durumda getirilmiş bulunan park alanı kullanım kararları ile spor alanı kullanım kararının, alan üzerinde mevcut bulunan ağaçlık doku, alanın topoğrafik yapısına bağlı olarak sahip olduğu manzara noktası olma özelliği ve ana ulaşım akslarının üzerinde olmasına bağlı olarak erişilebilirlik düzeyinin yüksekliği gibi hususlar bir arada düşünülerek oluşturulmuş olan plan kararları olduğu, bu kullanımların bulundukları alanda korunmalarının şehircilik esasları ve planlama teknikleri açısından uygun bir yaklaşım olacağı gibi bu yöndeki yaklaşımın da kent ve kamu yararına olacağı,
• Bu alanda getirilecek plan kararlarının plan değişikliği olarak değil ilave plan kararı olarak işlem görmesi ve buna bağlı olarak gerekli etüt ve analizlerin yapılması gerektiği,
• 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 8.c maddesi hükmü uyarınca uyuşmazlık konusu işlem ile ilk kez imar planına konu edildiği anlaşılan söz konusu taşınmazların imar planına konu edilmesinde tarımsal amaç dışında kullanımına dair alınmış bir izne dava dosyasında rastlanılmadığı gibi, plan açıklama raporunda da bu hususta bir açıklamaya yer verilmediği,
• Mera alanlarının 4342 sayılı Mera Kanunu hükümlerine tabi olduğu, bu kapsamda; tapu kaydında mera olarak gözüken söz konusu taşınmazların Mera Kanunu hükümlerinde öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde gerekli izinler alınarak tahsis amacı değiştirilmediği sürece, Park, Spor Alanı ve Sağlık Tesis Alanı olarak imar planına konu edilmesinin Mera Kanunu hükümlerine aykırılık teşkil ettiği,
• Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin Ek-2 listesinde nüfusu yüzellibinin üzerinde olan yerleşmelerde “büyük ibadet yeri ve külliyesi” için ayrılacak asgari alan büyüklüğünün 15.000 m2 olarak belirlendiği, uyuşmazlık konusu imar planı değişikliği ile “ibadet alanı” olarak ayrılan alan büyüklüğünün yaklaşık 150.000 m2 olduğu, alanda cami alanı ihtiyacı bulunmakta olduğu söylenebilecek ise de bu büyüklüğün 150.000 m2 olmasının kamu yararını gerektiren bir hususun ortaya konulamadığı, bu büyüklüğün 150.000m² olması gerektiğine ilişkin teknik gerekçelerin ortaya konulmadığı,
• İmar planı değişikliklerinin yürürlükteki imar mevzuatına, şehircilik esaslarına, planlama ilke ve tekniklerine aykırı olduğu,
• Dolayısıyla dava konusu imar planlarında şehircilik ilkeleri ve planlama esasları ile mevzuata uyarlık, davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.” tespitlerine yer verildiği görülmektedir.

“Açıklanan nedenlerle, istinaf başvurusunun kabulüne, BATMAN İDARE MAHKEMESİ'NCE VERİLEN 19/02/2019 GÜN VE E:2018/489, K:2019/97 SAYILI KARARIN KALDIRILMASINA, İŞLEMİN İPTALİNE, kararın tebliğinden itibaren (30) gün içinde Danıştay'a gönderilmek üzere Dairemize verilecek dilekçe ile Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere, 30/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.” ifadesi ile Esentepe davası sonuçlanmış, 10/03/2020 tarihinde tarafımıza tebliğ edilmiştir.

Hukuki sürecin tamamlandığı son aşamada istinaf mahkemesi; söz konusu plan değişikliğinin uygunluğunu belirtir tek bir gerekçenin bile ortaya koyulmadığını, büyük ibadet yeri alanı için bu büyüklükte bir alan ayrılmasının kamu yararı hususu taşımadığını ve işlemin mevzuat hükümlerine aykırı olduğunu üstüne basa basa belirtmiştir. Söz konusu alanda herhangi bir uygulama yapılamayacağı böylelikle kesinleşmiştir.

Ancak mahkeme kararına rağmen Esentepe’de hukuksuz ve plansız inşa faaliyetlerinin devam ettiği görülmektedir. Yasa gereği kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılarda da yapı ruhsatı alınması zorunluluğu bulunmaktadır. Yapı ruhsatı olmayan bir yapının inşasına hiçbir koşulda izin verilmemekte ve hiçbir gerekçe de bu yasal sorumluluğu ortadan kaldırmamaktadır. Bahsi geçen parseller için düzenlenmiş bir yapı ruhsatı bulunmaması sebebiyle yapımına ruhsatsız başlanılan inşa faaliyetleri sona erdirilmeli, Esentepe, yapımı devam eden kaçak yapıdan temizlenmelidir.

Şu da ayrıca bilinmelidir ki, meslek insanları olarak dini tesis yapılmasına karşı bir duruş sergilememiz mümkün değildir. Esas sorun yeterince çalışılmadan, hukuka ve mevzuata aykırı yapılan plan, proje ve uygulamaların sonuçlarının ne olacağının tarafımızca öngörülmesi, etraflıca düşünülmeden alınmış kararların Batman’ımızın başına ne sıkıntılar açtığının ve açacağının bilinmesidir. Bu bağlamda plan değişikliği mahkeme kararı doğrultusunda yeniden düzenlenmeli, "yaşanılır" kentleri tartıştığımız bugünlerde kentimizin simgelerinden biri olan Esentepe kamu değeri olarak korunmalı ve yaşatılmalıdır.

 

TMMOB BATMAN İL KOORDİNASYON KURULU