DENİZLİ İKK: BÜYÜK MENDERES ÖLÜRSE EGE ÖLÜR!

22 MART DÜNYA SU GÜNÜ
BÜYÜK MENDERES ÖLÜRSE EGE ÖLÜR​!

Bugün Birleşmiş Milletler tarafından 1993 yılında “Dünya Su Günü” olarak ilan edilmiştir. Bugün insanlığın ve doğanın ortak malı ve kullanım hakkı olan güvenli sağlıklı suya 2,1 milyar insan halen erişemiyor. Devlet Su İşleri tema olarak bu yılı ‘yeraltı suyunu görünür yapmak’ olarak belirledi. Ancak bugün yerüstü sularını da kirlilikten korumada geldiğimiz durum birçok yerde olduğu gibi burada da görüldüğü gibidir. Amacımız; dünyamızda yaşamın güvenlik sınırlarını geçip, tehlike sınırlarına giren ve en stratejik doğal kaynaklardan olan suyun hem döngüsündeki krizle hem de kirliliğiyle küresel mücadele etmek için Denizli’den, Ege’den, Marmara’dan, Türkiye’den dünya ile bütünleşmek için buradayız.

Su, tüm canlıların ve ekosistemlerin varlığı için vazgeçilmezdir. Yerkürenin 3/4’ü sularla kaplı olmasına rağmen kullanılabilir su miktarı %2,5, içilebilir su miktarı ise %1’den daha azdır.

Güvenli suya erişim sağlık için vazgeçilmezdir. Buna karşın günümüzde 2,1 milyar insan güvenli suya erişememektedir. Suyun nitelik ya da nicelik olarak yetersizliği sanitasyon ve hijyen sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde hastalıkların %80’inden fazlası yetersiz ve sağlıksız içme suyundan kaynaklanmaktadır. Hastalıkları önlemek ve kontrol altına almak için güvenli suya erişimin ne kadar önemli olduğu COVID-19 pandemisinde bir kez daha gözler önüne serilmiştir. Dünyanın farklı bölgelerinde gittikçe artan su stresi nedeniyle; Dünya nüfusunun yarısının 2025 yılında su stresi altındaki bölgelerde yaşıyor olacağı tahmin edilmektedir.

Ülkemizdeki nüfus artışı ve artan tüketim alışkanlığı nedeniyle; yaşam için, tarım için ve sanayi için su ihtiyacımız katlanarak artmaktadır. Kentsel atıklar, endüstriyel atıklar, enerji üretim atıkları, tarımsal atıklar ve kimyasal atıklar akarsularımıza, göllerimize ve yaşam alanlarımıza bırakılarak yerüstü ve yeraltı su kaynaklarımız kirletilmektedir. Günümüzün politika ve uygulamaları; Su kaynaklarımızı, çevremizi, doğamızı korumaktan çok, kirlenmesine neden olmaktadır.

Ülkemiz; dünyanın su kaynakları açısından sorunlu bölgesin içinde yer almaktadır. Su azlığı çeken ülkeler grubundan, su fakirliği yaşayan ülkeler grubuna doğru gitmektedir. Bugün belediyeler kaynağından aldığı suyun %40’ını halen musluklarımızdan akıtamıyor. Ülkemiz musluklarından su içilen ülkeden, yoğun olarak ambalajlı su tüketen ülke konumuna geldi. Bugün dünyada ambalajlı su tüketen ülkeler arasında 7. sıradayız. Sağlıklı ve güvenilir içme suyuna erişimde, nüfusumuzun %97’sinin içme-kullanma suyunu, iyileştirilmiş su kaynaklarından sağladığı görülmektedir. Ancak bunun içinde belediyelerin payı %60 iken, hak olduğu halde meta olarak satılan ambalajlı suyun sahip olduğu %28 pay çok düşündürücüdür. Temiz su kaynaklarının hızla azalması ve kirlenmesi 8 milyar TL’ye varan ambalajlı su pazarının doğmasına neden olmuştur. Toplumun temel içme-kullanma suyunun kaynağı şebeke suyu olması gerekirken, ambalajlı suların bu kadar fazla kullanılıyor olması ilginçtir. Belediyelerin temel görevlerini yerine getirmesi noktasında ihmalleri ve sorumlulukları mutlaka sorgulanmalıdır. Tarımsal üretim için kaynağından alınan suyun ancak %40’ından yararlanılmaktadır. Buradan anlaşıldığı gibi Belediyelerin, Devlet Su İşleri’nin Çevre, Şehircilik ve İklim Müdürlüklerinin; suyun korunmasında, tasarrufunda ve kontrolün baş sorumlu olduğu görülmektedir.

Bugün içinde bulunduğumuz Büyük Menderes Havzamız, Büyük Menderes ve kolları on bin yıldır can verdiği medeniyetlere, kültürlere, topraklara artık can veremez hale geldi. Büyük Menderes Nehri %65 tarımsal sulamada kullanılmaktadır. Türkiye tarımsal üretiminin %15 i bu havzada yapılmaktadır ve 3 milyonu aşan nüfus yaşamaktadır. Havzamız Türkiye su ortalamasının altında su varlığına sahiptir Türkiye’nin en kirli 3. nehri ve tarımsal sulama özelliğini kaybeden 4. derece kirli suyudur. Büyük Menderes bugün can çekişiyor. Büyük Menderes ölürse Ege ölür! Kırsaldan göçler başlar.

Sağlıklı gıdamızın güvencesi ve ulaşılabilir olmasının yolu, sağlıklı su varlığımızı korumaktan geçer. Yarın geç olmadan, su savaşları yaşanmadan, suya bağlı göçler oluşmadan, gıda krizleri büyümeden; yeraltı ve yerüstü su varlıklarımızı korumak zorundayız. Suyun adil paylaşımı için, ekosistemin korunması için, kullanımında verimlilik için, temel hak ve kamusal değer olan suyun halk adına kamulaştırılması, yönetilmesi ve bedelsiz olarak sağlanması için; insanın-doğanın-suyun sömürülmediği bir dünya için, karar alıcıları ve kararı uygulayıcıları görev ve sorumluluğa davet ediyoruz. 22.03.2022

TMMOB Denizli İl Koordinasyon Kurulu
Büyük Menderes İnisiyatifi