EMO: KAMU SAYAÇ KRİZİNE MÜDAHALE ETMELİ

05.08.2022

Elektrik Mühendisleri Odası son dönemde sayaç temininde yaşanan sıkıntılarla ilgili 5 Ağustos 2022 tarihinde bir basın açıklaması yaptı.

 

KAMU SAYAÇ KRİZİNE MÜDAHALE ETMELİ

Sayaç Krizi Yaşamı Olumsuz Etkiliyor…

Son aylarda elektrik dağıtım şirketlerinin sayaç temininde yaşadığı olumsuzluklar nedeniyle inşaat süreci tamamlanmış ve iskan izni alınmış yeni binalara sayaç bağlanamadığı, bu nedenle abonelik işlemlerinin yapılamadığı yönünde vatandaşlardan ve üyelerimizden çok sayıda şikayet gelmektedir. Üyelerimiz mühendislik hizmetlerini ve mevzuata uygun olarak tüm süreçleri tamamlamış olmasına rağmen, binaların elektrik abonesi olabilmesi için aylarca beklemek zorunda kalmaktadır. Bu durum her kesimden yurttaşın büyük tepkisini çekmektedir. 

Dağıtım şirketlerinin gecikmeye gerekçe olarak; çip krizi nedeniyle elektronik sayaç temininde sorun yaşadıklarını ifade ettikleri bildirilmektedir. Benzer şekilde bozuk sayaçları sökülen abonelerin de çok uzun süreler beklemek zorunda kaldığı ifade edilmektedir. Aylarca bekleyen yurttaşların bir kısmı sayacı kendileri temin ederek sorunu çözmeye çalışmaktadır. Adeta karaborsaya düşen sayaçları fahiş fiyatlarla temin edebilen aboneler, sayaçların mülkiyetinin dağıtım firmasına geçişi sırasında kullanılan Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) birim fiyatları nedeniyle ekonomik olarak da zarara uğratılmaktadır. Ek olarak temin edilen bu sayaçların kontrol, test ve onay işlemleri için sıra beklenmekte, sayaçlar takılana kadar ciddi zaman kaybedilmektedir. Ayrıca, bir önceki şartname kapsamında üretilen sayaçların kullanılabilmesine izin verilmesi de sorunu çözmemiştir. Kararın geç alınması nedeniyle sayaç üreticisi firmalar, stoklarının büyük kısmını bu süre zarfında yurtdışı satışlarıyla eritmiştir.  

Öncelikle mevzuat gereği dağıtım şirketince teçhiz edilen ya da devralınan sayaçlar "dağıtım tesisi" tanımı kapsamındadır. Sayaçlarla ilgili tüm süreçler elektrik dağıtım şirketlerinin sorumluğundadır. Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği`nin hükümlerine göre; bozulduğu için sökülen sayaçların yerine hemen yenisi bedelsiz olarak takılmalıdır. Sayaca müdahale edildiğine ilişkin bir bulguya rastlanılması nedeniyle kaçak elektrik kullanımına yönelik sayaç incelemesi yapılması gerektiğinde bile dağıtım şirketi anında yeni sayaç takarak aboneye enerji sağlamak zorundadır. Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği`ne göre dağıtım şirketleri tüketicilere başvuru tarihinden itibaren 7 iş günü içerisinde, bağlantı talebinin karşılanabileceği makul bir süreyi ve gerekçelerini içeren bağlantı görüşü sunmak zorundadır. Tüketici niteliğindeki başvuru sahibinin bağlantı talebinin, meskun mahal içinde bağlantı anlaşmasının imzalandığı tarihten itibaren karşılanması esastır. Yeni bağlantı hattı gerekmesi halinde 2 ay, dağıtım transformatörü tesisinde güç artışı yapılması gereken durumlarda 4 ay, yeni bir dağıtım transformatörü veya dağıtım merkezi yapılması gereken durumlarda bile 6 ay içinde bağlantı talebinin karşılanması gerekir. 

Sayaç temin edilememesi nedeniyle birçok dağıtım bölgesinde öngörülen sürelerin aşıldığı, yurttaşların yeni konutlarını kullanamadığı, ticarethanelerin ve sanayi kuruluşlarının faaliyetlerine başlayamadığı bildirilmektedir. Şubelerimiz ve üyelerimizle birlikte sorun yaşanan bölgelerde dağıtım şirketleri nezdinde gerçekleştirdiğimiz girişimlerden bugüne kadar kalıcı bir sonuç alınamamıştır. Üreticilerle sayaç tedarik anlaşmaları yapan dağıtım şirketlerinin bölgelerinde sorun yaşanmazken, bazı dağıtım bölgelerinde ise yeni abonelik işlemleri durma noktası gelmiştir. 

Elektrik dağıtımı; üretimi ve iletimi gibi son derece hassas bir planlama gerektiren bir faaliyettir. Sıradan bir ticari veya ekonomik faaliyet olarak değerlendirilemeyeceğini bu vesileyle bir kez daha vurgulamak gerekir. Bu kritik hizmetin plansız bir şekilde yürütülmesi durumunda ciddi ekonomik ve toplumsal sorunlar yaşanması kaçınılmazdır. Konut fiyatlarının ve kiraların hızla yükseldiği bu dönemde konut arzında sayaç eksikliği nedeniyle yaşanan bu sorun; yurttaşların anayasal barınma hakkını bile zedeleyecek bir potansiyeli taşımaktadır. Ticarethanelere ve sanayi kuruluşlarına enerji verilmemesinin ekonomik kayba neden olacağı ise açıktır. Dağıtım şirketlerinin ihmali nedeniyle oluşan ekonomik kayıp için mağdur yurttaşlara tazminat ödenmelidir.

Günümüzde temel insan haklarından biri olarak kabul edilen elektrik enerjisine bu nedenle erişilememesi kabul edilmez. Acilen kamu tarafından sayaçlara ilişkin tüm bölgeler için ihtiyaç tespiti yapılarak, stok ve planlı tedarik süreci için hazırlık çalışmalarına başlanmalıdır. EPDK`nın kamu hizmeti yürüten dağıtım şirketlerini denetlemekte yetersiz kaldığı; hizmet kalitesi bir yana hizmet sürekliliğini bile sağlayamadığı ortadır. Maliyet artışlarını dengelemek adına önerdiğimiz toplumcu "planlı" enerji yönetimi artık teknik bir zorunluluk olarak da karşımıza çıkmaktadır. Ucuz, kaliteli ve kesintisiz enerjiye erişimi güvenceye almak için özelleştirilen tüm enerji kuruluşları kamulaştırılmalıdır. Halen kamu malı olan ve görev süresi sonunda çalışır ve gelişen teknolojiye paralel olarak yenilenmiş bir şekilde kamuya devredilmesi gereken elektrik dağıtım şebekesi üzerindeki kamu kontrolü ise geçiş sürecinde Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) güçlendirilerek yeniden sağlanmalıdır

ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
48. DÖNEM YÖNETİM KURULU