FMO’DAN 3. HAVAALANI İNŞAATINDA KULLANILACAK MERMER KAPLAMALAR ÜZERİNE BASIN AÇIKLAMASI

BASIN AÇIKLAMASI

İstanbul 3. Havalimanında kullanılacak yerli mermerde yüksek radyoaktivite iddiası ve yurt dışından mermer getirilmesi ne derece doğru? 

Son günlerde yazılı ve görsel basında İstanbul’da yapımı süren 3. Havaalanı inşaatında kaplama malzemesi olarak kullanılacak mermerlerin yerli veya ithal olması konusunda yapılan tartışmada maalesef eksik ve yanlış bilgiler ile kamuoyu yanıltılmaktadır. Yerli mermerlerde radyasyon olduğu ifade edilerek ithal kullanılması konusunda çalışmalar yapıldığı ilgili kuruluşlar tarafından ifade edilmektedir. 

Bütün yapı malzemelerinde değişik miktarlarda uranyum (238U), radyum (226Ra), toryum (232Th) ve potasyum (40K) gibi doğal radyonüklitler bulunmaktadır.  Bu radyonüklitlerin aktivite konsantrasyonları (kilogram başına aktivite, Bq/kg), bulunduğu bölgenin jeokimyasal yapısına ve jeolojik oluşumuna göre değişmektedir.

Yüksek oranda radyoaktivite içeren yapı malzemelerinin kullanılmasına ilişkin olarak Avrupa Komisyonu tarafından 1999 yılında yayımlanan raporda yapı malzemelerinden kaynaklanan yıllık etkin doz, 1 mSv olarak sınırlandırılmış ve bu değerin üzerinde yıllık etkin doza sebep olabilecek miktarda radyoaktivite içeren yapı malzemelerinin, üye ülkelerde kullanımlarının kısıtlanması tavsiye edilmiştir. Ülkeler bu tavsiyeleri kendi ekonomik ve sosyal durumlarını göz önünde bulundurarak konu ile ilgili düzenlemelerine yansıtmaktadır. Komisyon raporunda belirtilen ve 1 mSv yıllık etkin dozun altında tutabilmek amacıyla yer kabuğu kökenli yapı malzemelerinin kullanılmasının radyolojik açıdan değerlendirilmesinde bir aktivite konsantrasyon indisi belirlenmiş olup, ülkemizde bu malzemelerin analizlerinin sonuçlarının değerlendirilmesinde de bu indis kullanılmaktadır.

Bu çerçevede, Türkiye’deki yapı malzemelerinin içerdiği radyoaktiviteye ilişkin olarak Türkiye Atom Enerjisi Kurumu(TAEK) tarafından farklı jeolojik bölgelerinden temin edilen ve farklı yapı malzemelerinin 226Ra, 232Th ve 40K aktivite konsantrasyonları TAEK tarafından ölçülmüştür. Bu çalışma sonuçlarına ilişkin veriler bir teknik rapor olarak 2008 yılında yayınlanmıştır. Burada granit örneklerinde ölçülen doğal radyonüklit aktivite konsantrasyonlarının ortalama değerlerinin yer kabuğu ortalamasından büyük olduğu görülmüş olmasına rağmen, malzemenin kullanıldığı hacim ve yere bağlı olarak, aktivite konsantrasyon indisi değerleri dikkate alındığında rapor kapsamında incelenen mermer, granit, traverten ve mozaik kaplama malzemelerinin dış ve iç mekânlarda, kaplama malzemesi olarak kullanılmasının radyolojik açıdan herhangi bir sakıncası olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu sonuç ilgili kuruluş tarafından da yayınlanmıştır. Tüm bu durumlar göz önüne alındığında yerli mermerlerin radyasyon içerdiği ifadesi yanıltıcı olup; ithal mermerler gibi ülkemize ithal edilecek malzemelerin ne kadar radyasyon içerdiğinin belirlenebilmesine yönelik ithalattan önce mutlaka akredite laboratuvarlarda analizleri yapıldıktan sonra ülkemize girişine izin verilmesi gerekmektedir.

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.

Dr. Abdullah ZARARSIZ
FMO Yönetim Kurulu A. Başkan