TMMOB MARDİN İKK: GEREKLİ TEDBİRLERİN ACİLEN ALINMASINI TALEP EDİYORUZ

26.03.2024 tarihinde Mardin kent merkezinde yağan yağmur sonrası çöken ve hasar gören yollar, ilgili idarelerin bilim ve teknikten uzak uygulamalarının sonucudur.

Hasar gören yollar ve tarihi yapılar 27.03.2024 tarihinde TMMOB Mardin İl Koordinasyon Kurulumuzca oluşturulan bir komisyon tarafından iki farklı mevkide yerinde incelemede bulunulmuştur.

Eski AVM-Dekorkent mevkiini bağlayan yolda, yapım standartlarına uyulmadığı tespit edilmiştir. Yukarı  Mardin’deki yol çökmesi ise kentsel sit alanı içerisinde gerçekleşmiştir. Yol çökmesi olarak görülen esasında tarihi bir yapının tonozunun çökmesidir. Kentsel sit alanının hassasiyetini tam olarak kavrayamamış olan kamu idarelerini halk 4 yıldır uyarmaktadır. Alandan geçen kamu idarecilerini esnaflar bizzat yerinde bilgilendirmiştir. Ancak yanıt “Hallederiz” olmuştur. Halk, herhangi bir tedbir alınmamasına karşı tepkisini “Hallederiz” yazılı pankartla göstermiştir.

Kentsel sit alanı ve etkileşim alanında ilgili idareler tarafından yapılan tüm uygulamalarda tarihi kent dokusuna zarar vermemeye çağırıyoruz. Başta Artuklu Belediyesi olmak üzere ilgili tüm idareleri göreve davet ediyoruz. Daha büyük yıkımlar ve can kayıpları yaşanmadan önce gerekli tedbirlerin acilen alınmasını talep ediyoruz.

Komisyonumuzca hazırlanan raporumuzu da basına ve kamuoyuna sunuyoruz. 

TMMOB MARDİN İL KOORDİNASYON KURULU

---

ÇÖKEN VE HASAR ALAN YOLLAR VE YAPILAR İLE İLGİLİ RAPOR

26.03.2024 tarihinde Mardin kent merkezinde yağan yağmur sonrası çöken ve hasar gören yollar, ilgili idarelerin bilim ve teknikten uzak uygulamalarının sonucudur.

Hasar gören yollar ve tarihi yapılar 27.03.2024 tarihinde Tmmob Mardin İl Koordinasyon Kurulumuzca oluşturulan bir komisyon tarafından iki farklı mevkide yerinde incelemede bulunulmuştur. İnceleme sonucu oluşan gözlem ve tespitlerimiz aşağıda belirtilmiştir.

Eski AVM-Dekorkent mevkini bağlayan yolda, yapım standartlarına uyulmadığı tespit edilmiştir. Yol yapım aşamasındaki kusurlar aşağıda belirtildiği gibidir.

1-Yol ve kaldırım temel alt yapı malzemesinin standartlara uygun olmaması

2-Yol eğiminin standartlara uygun yapılmamasından kaynaklı su akışının kontrol edilememesi

3-Yağmur sularının tahliye edilmesi için yeterli altyapının yapılmamış olması

Kaldırım ve tali yollardan gelen suların tahliyesi doğru yapılmamış ve yetersiz kalmış, yağmur sularının toplandığı mahalde düzgün bir drenaj sistemi yapılmamıştır. Bundan dolayı yağmur suları dolgu olan asfaltın altındaki toprağı gevşetip tehlike meydana getirmiştir. Yan tarafta bulunan yolda düşük kotlu arsalarda yağmur suyunun birikmesi ve bu biriken sulara karşın herhangi bir tedbir alınmaması, suların drenaj sistemi olmamasından kaynaklı kaldırım çökmüştür. Çöken kaldırımın ve yolun etrafında güvenlik şeridi dahil hiçbir güvenlik alınmamıştır. Yol hala aktif olarak kullanılmaktadır.

Yukarı Mardin’deki yol çökmesi ise kentsel sit alanı içerisinde gerçekleşmiştir. Yol çökmesi olarak görülen esasında tarihi bir yapının tonozunun çökmesidir.

Kentsel ölçekte plan sistemine bakıldığı zaman, kentsel sit alanı içerisinde bulunan bazı tarihi yapıların muhtelif kısımları yol altında kalmaktadır. Dolayısıyla Diyarbakırkapı mahallesinde başlayıp Savurkapı mahallesinde son bulan tarihi ana arter boyunca esasen bazı yapıların üst örtüsünün üzerinden geçilmektedir.

Bu plan sistemi döneminin yaşam koşullarında bir güvenlik tehdidi oluşturmamaktadır. Çünkü söz konusu tarihi akstan o dönemlerde kervanların geçişi sağlanmaktadır.

Günümüzde ise söz konusu bu tarihi akstan kervanlar değil taşıtlar geçmektedir. Dolayısıyla çağımızın koşullarına uygun olarak tarihi aksın güçlendirilmesi güvenli seyahat için elzemdir. Ayrıca kamyonet, dolmuş vs. gibi hatrı sayılır yük taşıyan araçların da bu yolu kullandığı göz önünde bulundurulduğunda vaziyet daha da önem kazanmaktadır.

Yerinde yapılan incelemeler sonucunda meydana gelen yıkım özelinde bazı tespitler yapılmıştır.

Yol çökmesi, diğer bir deyişle tarihi yapının tonozunun çökmesi olayı Artuklu ilçesi, Gül mahallesi, 134 ada ve 2 nolu parselde yaşanmıştır. Tescilli taşınmaz 428 m2’lik alanda  yükselmektedir. Taşınmazın iz düşümsel olarak yolun ne kadarlık kısmına denk geldiği haritadan görülebilmektedir.

 

Haritaya bakıldığında görüldüğü üzere yapının yaklaşık yarısı yol altında kalmaktadır. Bu alanda yapılacak olan çalışmalarda hassasiyet had safhada olmalıdır. Ancak yapılan incelemelerde görülmüştür ki bazı altyapısal işler bile alanın özel durumu görmezden gelinerek yapılmıştır.

İlgili idare tarihi yapının çapraz tonozunun içinden elektrik ve telekomünikasyon hatları geçirmiştir.

    

Sonuç itibariyle yapılan yanlış çalışmalardan kaynaklı hasar gören tonoz rijit özelliğini yitirmiş, sıvı mukavemetini kaybetmiştir. Sıvı geçirgenliği sebebiyle de su emen tonoz zamanla daha da ağırlaşıp en nihayetinde yıkılmıştır.

Kentsel sit alanının hassasiyetini tam olarak kavrayamamış olan kamu idarelerini halk 4 yıldır uyarmaktadır. Alandan geçen kamu idarecilerini esnaflar bizzat yerinde bilgilendirmiştir. Ancak yanıt “Hallederiz” olmuştur. Halk, herhangi bir tedbir alınmamasına karşı tepkisini “Hallederiz” yazılı pankartla göstermiştir.

  

Kentsel sit alanı ve etkileşim alanında ilgili idareler tarafından yapılan tüm uygulamalarda tarihi kent dokusuna zarar vermemeye çağırıyoruz. Başta Artuklu Belediyesi olmak üzere ilgili tüm idareleri göreve davet ediyoruz. DAHA BÜYÜK YIKIMLAR VE CAN KAYIPLARI YAŞANMADAN ÖNCE GEREKLİ TEDBİRLERİN ACİLEN ALINMASINI TALEP EDİYORUZ.

TMMOB Mardin İl Koordinasyon Kurulu