ERZURUM’DA ÇÖKEN KAYAK KULELERİ İLE İLGİLİ İMO RAPORU

·        İMO heyeti heyelan bölgesini, çöken kule, atlama ve iniş rampalarını yerinde inceledi. 

 

İnşaat Mühendisleri Odası 2011 Kış Olimpiyatları için Erzurum Kiremitliktepe’de inşa edilen kayak kulelerinin meydana gelen heyelan nedeniyle çökmesi üzerine bir heyet oluşturarak bölgede incelemelerde bulundu. 15 Temmuz 2014’te meydana gelen kaza için 23 Temmuz 2014 tarihinde bölgeye ulaşan heyet, İMO Yönetim Kurulu Üyesi Necati Atıcı, ODTÜ öğretim üyelerinden Nejan Huvaj ve Erdem Canbay’dan oluştu.

Heyete, Erzurum Atatürk Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi, Erzurum Atatürk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü ile İMO Erzurum Şubesi’nden bilim insanları ve meslektaşlarımız eşlik etmiştir.

Ekte pdf olarak sunulan raporun dikkat çeken yönleri şöyle özetlenebilir.

Yükseklikleri 20, 40, 60, 95 ve 125 metre olan beş kayakla atlama kulesi 2010 yılının sonlarında tamamlanmış ve 7 Ocak 2011'de hizmete açılmıştır. Atlama kuleleri 2011 Kış Oyunları sonrasında bir kaç kez kullanılmıştır. 

Yapılan saha incelemelerine göre, 15 Temmuz 2014 günü meydana gelen heyelan nedeniyle beş atlama kulesinin iniş rampaları yıkılmış ve tamamen kullanılamaz hale gelmiştir. Kulelerde ise bir hasar gözlenmemiştir.

Atlama kulelerinin bulunduğu bölgede hem imara (plana) esas hem de parsel bazlı zemin etütlerinin yapıldığı öğrenilmiş olsa da, devam eden bilirkişi çalışması nedeniyle atlama kuleleri, iniş rampaları ile ilgili projeye ve zemin etüt raporlarına ulaşılamamıştır.

Heyelanın meydana gelmesinden önce iniş rampalarında zemin hareketlerine bağlı olarak çeşitli çatlaklar oluştuğu ve bunların onarıldığı öğrenilmiştir.

Heyelandan sonra da bölgede çeşitli yerlerde zemin hareketlerinin devam ettiği tarafımızca tespit edilmiştir.

İniş rampalarının 40 cm kalınlığında betondan oluştuğu ve bu betonun yamaç üzerine yerleştirildiği gözlenmiştir. Betonun altında ince ve bir metreden kısa demirlerin belirli aralıklarla zemine düşey olarak (bir nevi çivi şeklinde) yerleştirildiği belirtilmiş ancak heyet arazide bu demirleri görememiştir. 40 cm kalınlığındaki betonun tabanına yatay olarak demir serilmesi ve üzerine beton dökülmesi şeklinde oluşturulduğu, beton içinde demir olmadığı tespit edilmiştir.

Rampaların bulunduğu şevde drenaj önlemlerinin eksik ve yetersiz olduğu anlaşılmıştır.

Kamuoyuna yansıyan bazı bilgilerin doğru olmadığı gözlemlenmiştir. Örneğin, kayak kulelerinin yakınında bulunan iki göletten su sızması nedeniyle heyelanın meydana geldiğine dair haberler gerçeği yansıtmamaktadır.  Göletlerin heyelan bölgesine 100 metre mesafede bulunduğu, göletlerde sızdırmazlık sağlanamaması durumunda bile suyun atlama kulelerine ulaşmasının mümkün olmadığı görülmüştür.

Atlama pistleri ve kuleler yapılmadan önce ve yapıldıktan sonraki durum için, bu şevde, hem statik hem de sismik durumda, şev duraylılık hesaplarının yapılmamış veya yapıldıysa bile doğru hesaplanmamış olduğu düşünülmektedir.

 

İnşaat öncesi ve inşaat sonrası yük durumları için ve statik-sismik durumlar için ayrı ayrı yapılacak şev stabilitesi analizlerinde güvenlik sayılarının kritik çıkması durumunda, şevde iyileştirme yapılması gerekirdi.

 

Şevde yeterli drenaj önlemlerinin alınmadığı veya yapılan drenaj önlemlerinin yetersiz olduğu tespit edilmiştir.

 

Heyelanla bir ilgisi olmadığı halde üst yapıdaki betonarme ve çelik elemanların projesine göre yapılıp yapılmadığının mutlaka kontrol edilmesi gerekmektedir. İnceleme sırasında betonarme elamanlarda çok az miktarda donatı görülmüştür.

 

Raporun sonuç bölümünde yer alan önerilerin, şu an heyelan bölgesinde sürdürülen çalışmalarda dikkate alınması yerinde ve doğru olacaktır. Acil önlemler alınmazsa şevin kayması devam edecektir.

 

İncelemeler sonucunda; projenin hazırlanması ve yapım sırasında mühendislik hizmetlerinin tam olarak yapılmadığı anlaşılmıştır.