BODRUM İKK: ÖNEMLİ DOĞA ALANI VE DOĞAL – ARKEOLOJİK – KENTSEL SİT KORUMA ALANLARINDA RES PROJESİ YAPILMAKTADIR

ÖNEMLİ DOĞA ALANI VE DOĞAL – ARKEOLOJİK – KENTSEL SİT KORUMA ALANLARINDA RES PROJESİ YAPILMAKTADIR

Doğa derneği’nin, 2004 yılında uluslararası bir bilim ekibiyle birlikte gerçekleştirdiği çalışmalar ile ortaya çıkan “önemli doğa alanları” yöntemi; nesli tükenmek üzere olan ve özel yayılışı koşulları bulunan canlı türlerini araştırarak yeryüzünün en hassas ve benzersiz doğal alanlarını belirlemek için kullanılmaktadır.

2009 yılından itibaren hazırlanan 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı çalışmalarında da “önemli doğa alanları” tanımı çevre ve şehircilik bakanlığı tarafından kabul edilerek türk planlama ve koruma literatürüne resmi olarak girmiştir.

Ülkemizin taraf olduğu bern sözleşmesi ile teminat altına alınan dünya doğayı koruma birliği (IUCN) tarafından “önemli doğa alanı” yöntemi daha da geliştirerek korunan alanların belirlenmesi için uluslararası bir standart olarak 2014 yılında kabul edilmiştir.

2009 yılında onaylanan, 2011 yılında revize edilen Aydın – Muğla – Denizli planlama bölgesi 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı’nda da Bodrum yarımadası’nın yalıkavak ve turgutreis yerleşimleri de dahil olmak üzere büyük bir kısmı “önemli doğa alanı” olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte; bu alanlar, benzersiz özellikleri nedeniyle 1990’lı yıllardan bu yana yürütülen bilimsel çalışmalar neticesinde kültür ve turizm bakanlığı’na bağlı koruma bölge kurulları tarafından I. Derece arkeolojik sit alanı, I. Ve III. Derece doğal sit alanı  ve kentsel sit alanı olarak tescillidir.

Ancak hem ulusal, hem de uluslararası mevzuatlar ile 1980’li yıllardan bu yana kamu kurumları tarafından farklı gerekçelere dayanan farklı koruma kararları ile koruma altına alınmış yalıkavak ve turgutreis bölgelerinde, yine bir kamu kurumu olan enerji piyasası düzenleme kurumu (EPDK) tarafından 2011 ve 2012 tarihlerinde biri 10 milyon metrekare, diğeri 14 milyon metrekare büyüklüğündeki alanda elektrik üretimi yapılması için aynı özel firma lehine 2 adet elektrik üretim lisansı düzenlenmiştir.

Turgutreis’te yapılması öngörülen Akyar RES projesinin üretim lisansı Ankara 4. İdare Mahkemesi’nin 07.03.2017 tarihli ve 2017/723 sayılı kararı ile; alanın kamulaştırılmasına ilişkin bakanlar kurulu tarafından alınan acele kamulaştırma kararı ise Danıştay 6. dairesinin birden fazla kararı ile iptal edilmiştir. Resmi kurumlar eliyle bölgedeki koruma kararları delinmek pahasına gerçekleştirilmek istenen söz konusu proje, yargı kararları sayesinde herhangi bir tahribata mahal verilmeden durdurulmuş ve iptal edilmiştir. 

Ancak Yalıkavak sınırları içerisinde yapılması öngörülen GERİŞ RES projesinin ise hukuka aykırı şekilde ve yargı kararlarına rağmen inşaat çalışmalarına devam edilmektedir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın taraf olduğu “önemli doğa alanı” kararı ve birden fazla türde sit ve koruma kararlarına rağmen geriş res’in çed gerekli değildir kararı ve imar planları yine çevre ve şehircilik bakanlığı tarafından onaylanmıştır. Tmmob bodrum ilçe koordinasyon kurulu ve tmmob şehir plancıları odası muğla şubesi’nin imar planlarının iptaline ilişkin davaları devam etmektedir.

Geriş res projesi için bakanlar kurulu tarafından 2014 yılında alınan acele kamulaştırma kararının yürütmesi; danıştay 6. dairesin 2015 tarihli kararı ile durdurulmuştur. Ancak; yürütmeyi durdurma kararı bulunan parsellerin kamulaştırılması için bakanlar kurulu tarafınan 2017 yılında mükerrer acele kamulaştırma kararı alınmak suretiyle yargı kararı ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Maalesef mevcut yargı kararlarına rağmen özel mülklere izinsiz olarak lisans sahibi şirket tarafından inşaat ve fiziki müdahale başlamıştır. Çevre ve şehircilik bakanlığı, yürütmeyi durdurma kararı bulunan alanlarda hiçbir suretle uygulama yapılmayacağını resmi yazıyla bildirmesine rağmen yaşanan hukuksuzluğa seyirci kalınmaktadır.

Geriş res projesinin kaçak olduğu yargı kararı ile tescil edilmiştir.

Ruhsat alınmadan başlayan bu çalışmalara bodrum belediyesi tarafından yapı tatil zaptı düzenlenmiş; yapı tatil zaptının iptali için şirket tarafından açılan davada izmir bölge idare mahkemesi’nin 13.12.2016 tarihli ve y.d. itiraz no: 2016/396 kararında,

“... Özel hukuk tüzel kişisi olan davacı tarafından inşa edilmekte olan rüzgar enerji santrali ve eklerinin, yukarıda bahsi geçen “kamuya ait alanlarda kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan” yapı ruhsatından muaf işler kapsamında olmadığının anlaşılması karşısında; bir kısmı 3. Derece doğal sit alanında kalan ve ruhsatsız olarak yapılan yapıların 3194 sayılı imar kanunu’nun 32. Madde kapsamında mühürlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.”

Denmek suretiyle; projenin sadece yapı tatil zaptına konu kısımlarının değil, projenin tüm bileşenleri ile birlikte (türbin, şalt ve idare binaları vb.) Tamamının ruhsata tabi olduğu hüküm altına alınmıştır. Daha açık bir ifade ile geriş res projesinin tamamının kaçak olduğu yargı kararı ile tescil edilmiştir. Bu karar doğrultusunda bodrum belediye başkanlığı’nın 04.05.2017 tarih ve 2017/1083 sayılı encümen kararı ile proje kapsamında inşa edilen kaçak yapıların yıkılmasına karar verilmiştir. Ancak; Mayıs ayından bu yana geçen sürede üstelik turizm sezonu nedeniyle inşaat yasaklarının da başladığı bu dönemde yıkım bir yana kaçak inşaatın hala durdurulmuyor olması dikkat çekici ve endişe vericidir.

Ne yazık ki bugün itibarıyla projedeki rüzgar türbinlerinin parçalarının izinsiz açılmış yollardan geçirilmesine, ruhsatsız ve kaçak olarak inşa edilmiş proje alanına getirilmesine ve ruhsatsız, kaçak inşaatın devam etmesine tüm ilgili kamu kurum ve kuruluşların seyirci kalmaya devam ettiği esefle görülmektedir.

Biz TMMOB olarak böylesi bir suskunluk suikastinin asla bir parçası, tarafı olmadık, olmayacağız.

Başta Bodrum Belediyesi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmak üzere ilgili tüm resmi kurumlardan ödevlerini sadece kağıt üzerinde değil, fiilen de yapmalarını, yargı kararlarına uymalarını, aldıkları yıkım kararlarını derhal uygulamalarını istiyoruz.

Sürecin takipçisi olduğumuzu, hukuksuz, kaçak bir projenin bodrum yarımadasında gerçekleştirilmesine izin vermeyeceğimizi; Bodrum yarımadasının sakini değil sahibi olduğumuzu ve bu yolda her türlü mücadeleyi vermeye hazır olduğumuzu kamuoyuna bir kez daha beyan ederiz.

Saygılarımızla.

TMMOB BODRUM İLÇE KOORDİNASYON KURULU

TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ BODRUM İLÇE TEMSİLCİLİĞİ

TMMOB MİMARLAR ODASI BODRUM İLÇE TEMSİLCİLİĞİ

TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI BODRUM İLÇE TEMSİLCİLİĞİ

TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI BODRUM İLÇE TEMSİLCİLİĞİ

TMMOB  ŞEHİR PLANCILARI ODASI MUĞLA ŞUBESİ

TMMOB PEYZAJ MİMARLARI ODASI MUĞLA İL TEMSİLCİLİĞİ

TMMOB JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI BODRUM İLÇE TEMSİLCİLİĞİ

TMMOB JEOFİZİK  MÜHENDİSLERİ ODASI BODRUM İLÇE TEMSİLCİLİĞİ

TMMOB HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI BODRUM İLÇE TEMSİLCİLİĞİ

TMMOB GEMİ  MÜHENDİSLERİ ODASI BODRUM İLÇE TEMSİLCİLİĞİ

TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI MUĞLA İL TEMSİLCİLİĞİ