EMEK PLATFORMU TBMM KOMİSYONLARINDA GÖRÜŞÜLMEKTE OLAN SOSYAL SİGORTALAR VE GSS TASARILARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİ BAKANLIĞA İLETTİ

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUN TASARISINA İLİŞKİN EMEK PLATFORMUNU BİLEŞENLERİNİN MUTABAKAT METNİ

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmekte olan "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Tasarısının" değiştirilmesinde mutabık kalınan maddeleri ile değişiklik önerilerimiz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına sunulmak üzere aşağıda belirtilmiştir.

1)Uygulamada doğabilecek sıkıntıların giderilmesi için Tasarıdaki işyeri ve aracının tanımı İş Kanununa uygun olarak yapılmalıdır (md11).
2)Hizmet akdi ile çalışan süreksiz tarım işçileri, Hizmet akdi ile çalışan ve aylık geliri prime esas kazancın altında olan ev hizmetlileri, Bir günlük işlerde çalışan yövmiyeli işçiler, Yıllık kazancının aylık ortalaması prime esas kazancın alt sınırının altında olan nam ve hesabına çalışanlar da kanun kapsamına alınmalıdır. Atölyelerde çalışan tutuklu ve hükümlüler uzun vadeli sigorta kolları kapsamına da alınmalıdır (md.4,6).
3)Sigortalılığın sona erdirilmesinde, 506 sayılı Kanunun 107.maddesi uyarınca sigortalılık niteliğinin sona ermesini ön gören süre korunarak madde yeniden düzenlenmelidir (md.9).
4)Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada geçirdiği kazaların iş kazası sayılmasına sınır koyan düzenleme ile işe gidiş geliş de ön görülen mutat güzergah ibaresi maddeden çıkartılmalıdır (13/a,e).
5)İş kazası ve meslek hastalığı sonucu, iş göremezlik derecesini %25 ve daha yukarı oranda kaybeden sigortalılara bu kanunun 82 maddesinde ön görülen prime esas kazancın alt sınırının %70‘den az gelir bağlanmamalıdır. Sürekli iş göremez duruma düşmeleri nedeniyle işten çıkartılan işçiler ile nam ve hesabına çalışanlardan malullük ve yaşlılık aylığına hak kazanamamış olanlara da tüm iş göremezlik geliri bağlanmalıdır. (md.19)
6)21 maddenin son fıkrası ya tasarıdan çıkartılmalı ya da bu kanun kapsamındaki tüm sigortalıları kapsayacak şekilde düzenlenmelidir (md.21)
7)Hekim tavsiyesine kabul edilir mazereti nedeniyle uyamadığını belgeleyen sigortalı hakkında yaptırım uygulanmamalıdır (md.22)
8)Malullük sigortasından yararlanmak için 5 yıl sigortalı olma ortalama her yıl için 180 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödemiş olmak yeterli görülmelidir. Maddenin son paragrafındaki 1800 gün 900 gün olarak düzeltilmelidir. (md.26)
9)İş Kanunumuzda esnek çalışma usulleri kabul edildiği dikkate alınarak, yaşlılık aylığını hak etmede ön görülen prim gün sayısı 506 sayılı kanundaki şekli ile tam aylıkta 7000 gün kısmi aylıkta 4500 gün olarak düzeltilmelidir. 50 yaşını doldurmuş olup erken yaşlandığını raporla belgeleyenlere diğer şartları yerine getirmiş ise yaşlılık aylığı bağlanması ön görülmelidir. İşe girmeden önce malul durumda olan sigortalılara 15 yıl sigortalılık süresini tamamlanıp 3600 gün prim ödemeleri halinde yaşlılık aylığı bağlanmalıdır. Sakatların yaşlılık aylığını hak etme koşulları 506 sayılı Kanunda olduğu şekli ile kalmalıdır. Maden yer altı işlerinin sürekli işlerinde çalışanlara yaş sınırı 55 olarak ön görülmelidir (md.28).
10) Aylıkların hesaplanmasına esas kazançların güncellenmesinde prim değişim oranı ile tüketici indeksindeki değişim oranı tam alınmalıdır. Aylık bağlama oranı, sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının, 4320 gününün her 360 günü için %4,2; Sonraki 2880 gününün her 360 günü için %1,8; Daha sonraki günlerin her 360 günü için %2; oranları esas alınarak hesaplanmalıdır. Malullük ve ölüm aylığı aylık bağlama oranları ile sakatlık nedeniyle emekli olanların aylık bağlama oranlarının hesaplanması buna göre yapılmalıdır. Sürekli iş göremezlik geliri, malullük ve yaşlılık aylıkları, bu Kanunun 82.maddesine göre belirlenecek olan prime esas alt kazanç sınırının Bekar sigortalı için %50 sinden, Evli sigortalı ile hak sahibi durumundaki çocuklu dul sigortalı için %60‘ından, Evli ve hak sahibi durumundaki çocuklu sigortalı için %65‘den az olmamalıdır (md.19,27,29).
11) Evlilik yardımı miktarı 506 sayılı Kanunda olduğu gibi 24 aylık tutar üzerinden hesaplanmalıdır. (md.37)
12) Listede yer alan mesleklerin benzerlerinin ve emsallerinin de fiili hizmet süresi zammından yararlanması, benzer ve emsal mesleklerin ise yönetmelikle belirlenmesi maddeye konmalıdır. (md.40)
13) Sigortalılar arasında farklı uygulamalara yer verilmeyerek Kamu görevlilerinin de primlendirilecek ücretleri prime esas kazanç kadar olmalıdır. İş kazaları ve meslek hastalığı, hastalık ve analık nedeniyle iş göremez duruma düşen işçiler ile nam ve hesabına çalışanlarında iş göremezlik ödeneği aldıkları sürece kısa ve uzun vadeli sigorta kolları primleri Hazinece karşılanmalıdır.
14)Sigortalılar arasında farklı uygulamalara yer verilmeyerek harp malullüğü zammından işçiler ile nam ve hesabına çalışanlarda yararlandırılmalıdır (md.47).
15) İsteğe bağlı sigortaya devam eden hak sahibi durumundaki aile ferdi GSS primi ödememelidir (md.52).
16) Emekli aylıkları, her yıl Ocak ayında bir önceki yılın gayri safi yurt içi hasıla sabit fiyatlarla gelişme hızı oranı kadar da ayrıca artırılarak emeklilere de refahtan pay verilmelidir (md.55).
17) Ortodonti tedavisi de kapsama alınmalıdır. Sigortalıların sağlık yardımları haklarını sınırlayan 63.maddenin son paragrafı maddeden çıkartılmalıdır.
18) Hasta refakatçisinde yaş sınırlaması kaldırılmalıdır. Hekimin gerekli gördüğü her hastanın refakatçi gideri kurumca karşılanmalıdır (md.65).
19) Herkesi kapsayacak şekilde zorunlu sigortalılık ön görüldüğünden sağlık yardımlarından yararlanmak için ön görülen 90 günlük staj süresi kaldırılmalıdır (md.67).
20) Ayaktan tedavilerde katılım payı alınmamalıdır. Halen uygulandığı gibi; Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Kurum uzmanlarınca, zorunlu iyileştirme vasıtası olarak kabul edilen ortez, protez araç ve gereçlerden de katılım payı alınmamalıdır (md.68,69).
21)Herkes zorunlu GSS kapsamında olduğundan ve staj süresinin kaldırılması da ön görüldüğünden 71.madde tasarıdan çıkartılmalıdır.
22) Kurumun provizyon işlemlerini satın alması büyük istismarlara neden olabilecektir. Bu nedenle kurumun provizyon hizmetlerini satın almasına olanak sağlayan madde metinden çıkartılmalıdır. Sigortalıların istismarının önlenmesi için otel hizmeti olarak hizmet sunucuların sigortalıdan en çok protokol bedelinin iki katına kadar ücret alabilmeleri ön görülmelidir (md.73). Kurum sağlık hizmeti sunucularının başvurularını değerlendirmede tıbbi etik ve de ontolojik kurallara da uygunluğa bakacak şekilde ikinci fıkrada düzenleme yapılmalıdır (md.73).
23)Sağlık personeline bağlanacak aylıkların düşük olmaması için 80 ci maddenin (c) fıkrası maddeden çıkartılmalıdır (md.80).
24)Devlet, sosyal sigortalar sistemine düzenli katkı sağlamasına ilişkin usul ve esaslar ile ön görülen miktarda genel sağlık sigortasına da üçüncü taraf olarak düzenli katkı sağlamalıdır (md.81).
25) Prim kaçağını önlemede önemli görev üstlenen Asgari işçilik komisyonu Başkanlığa bağlı olacak yapıda oluşturularak üyelerine görevlerine uygun ücret ödenmelidir.
26) 5434 sayılı Kanunun asgari aylığı düzenleyen maddesi yürürlükte bırakılmalıdır (md.106).
27) Kamu görevlilerinin ikramiyelerinin Sosyal Sigortalar Kurumunca ödenerek Kurumun işyerlerinden tahsil etmesi uygulaması devam ettirilmelidir (geçici md.5)
28) Nam ve hesabına çalışan sigortalılara sosyal sigorta yardımlarından yararlanmaları primlerini ödemiş olma şartına bağlanması sigortalılar arasında farklı uygulama oluşturacağı gibi Sosyal sigorta haklarını kullanmalarını da engellemektedir. Kaldı ki primleri tahsil etme ödevi kuruma aittir. Anayasa da uygun düşmeyen bu düzenlemeler Tasarıdan çıkartılmalıdır.
29)Bu kanunun yürürlüğe girmesi ile mevcut sigortalıların 506, 5434 ve 1479 sayılı Kanunların yürürlükten kaldırılan maddeleri uyarınca yada yeni getirilen düzenlemeler gereği uğrayacakları kayıpların kaldırılan mevzuat hükümlerine göre Hazinece karşılanacağına dair Tasarıya geçici madde ilave edilmelidir.

TÜRK-İŞ
DİSK
HAK-İŞ
KAMU-SEN
KESK
MEMUR-SEN
BASK
TTB
TMMOB
TİED
TÜM İ.E.D