HKMO'DAN İSTİHDAM POLİTİKALARI VE İŞSİZLİK GERÇEĞİ ACIKLAMASI

İstihdam Politikaları ve İşsizlik Gerçeği...

Türkiye yeni bir seçime doğru giderken, siyasal iktidar hızla, kamu kurum ve kuruluşlarına işçi ve memur alımları yapmaktadır. Ne var ki bu kadroların çoğunluğunun 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nun 4. maddesindeki (B) ve (C) istihdam şekillerine göre olması dikkat çekicidir. Maddenin (B) bendi, sözleşmeli personel alımını, (C) bendi ise geçici personel alımını olağan konuma getirmektedir.

4B kapsamında geçici işlerde çalışacaklar, "Bakanlar Kurulunca geçici olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir." 4C kapsamında çalışanlar ise, "bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğunda Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir." Ayrıca, bu madde kapsamında çalışanlar, herhangi bir sosyal ödemeden yararlanamıyor, sendikalara üye olamıyor, normal kadrolu çalışanlarla aynı işi yapmalarına rağmen düşük ücret alıyorlar.

Bu "köleci" düzeni aratmayan uygulamalar karşısında toplumun sessiz kalmasının nedeni, işsizlik gerçeğinin siyasal iktidar tarafından "ustalıkla" gizlenmesidir.

Kasım 2010 TÜİK verilerine göre Türkiye‘de yoksulluk oranı %20 civarındadır, 350 bine yakın kişi, açlık sınırının altındadır; yani açtır! Türkiye genelinde işsizlik oranı ise yüzde 11‘dir! İstihdam edilenlerin yüzde 13‘ü ise ücretsiz aile işçileridir. "Kayıt dışı istihdam", yani herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların, oranı % 42,8‘dir!

Türkiye‘de 300 bin civarında mühendis ve mimarlık öğrencisi bulunduran üniversiteler, yılda yaklaşık 25 bin mezun vermektedir. Son dönem itibariyle mühendis ve mimarlar arasındaki işsizlik oranı %15 - % 20 civarındadır.

Son yıllarda kamu istihdamı neden 4B ve 4C‘ye göre şekillenmektedir? 2010 yılı KPSS sonrasında mühendisler neden bu 4B ve 4C istihdam şekillerine tabi olarak istihdama zorlanmaktadır?

Bu soruların yanıtları ise kaygı vericidir. Kamu kuruluşlarında halen 4B ve 4C kapsamında istihdam edilen mühendisler, sözleşmelerinin yenilenmemesi endişesini taşımaktadırlar. Bu endişe içerisinde siyasal kadrolaşma ve siyasal iktidarın kamusal adaleti ve toplumsal yararı gözetmeden gündeme getirdiği projelere, sözleşmeli kadroda çalışan mühendislerin imza atmaları yönündeki baskısı önemle yer tutmaktadır. Ayrıca, sözleşmeli kadroda çalışanların, herhangi bir özelleştirme durumunda iş güvenceleri de bu şekilde yok edilmektedir.

Bir diğer önemli sorun ise bu istihdam şekillerinde çalışanların, hak ettikleri ücretleri alamamalarıdır. Bugün birçok kamu kurum ve kuruluşunda "aynı işe farklı ücret" politikası uygulanmaktadır. Sözleşmeli ve geçici kadroda çalışanların özlük ve ekonomik hakları, kalıcı kadrolarda çalışanlardan çok daha düşüktür.

Yukarıda anlatılan gerçekler, özel sektör mantığının ve "ticaret"in kamu kurumlarında ilke haline geldiğini göstermektedir. Söz konusu uygulamaların, ne özel sektörde, ne de kamu kurum ve kuruluşlarında kabul edilebilir bir tarafının olmadığı ortadadır. Üretime ve kalıcı istihdama dayalı ekonomik, sosyal ve demokratik/çağdaş politikalar uygulamaya konulmadığı sürece mühendisler dâhil tüm çalışanların ve emekçilerin sorun ve sıkıntıları giderek derinleşmeye devam edecektir. Ülke ve toplumsal alandaki sorun ve sıkıntılara yeni halkalar eklenecektir.

Mühendisler dâhil tüm memur, işçi ve çalışanlar grevli toplu sözleşmeli sendikal haklara kavuşmalı, demokratik, ekonomik ve özlük haklara sahip olmalıdır. Ve unutulmamalıdır ki, insanlık tarihi "hak verilmez alınır" ilkesiyle taçlandırılmıştır.

TMMOB
HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI
MART 2011