LEFKOŞA'DA 1. TAŞOCAKLARI KONGRESİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ

TMMOB Maden Mühendisleri Odası, KTMMOB Maden, Metalurji ve Jeoloji Mühendisleri Odası ile KKTC Jeoloji ve Maden Dairesi tarafından ortaklaşa düzenlenen I. Taşocakları Kongresi, 12-14 Ocak 2005 tarihlerinde Kıbrıs-Lefkoşa‘da gerçekleştirildi.

Ada ekonomisinin en önemli yapı taşlarından biri olmaya aday taşocağı işletmeciliğindeki gelişmeleri izlemek, bu konuda çalışan bilim adamlarını bir araya getirmek, araştırma sonuçlarını bilim çevrelerinin ve sanayiinin dikkatine sunmak amacıyla düzenlenen kongrede bildirilerin sunulması yanı sıra, Taşocakçılığının sorunları ve çözüm önerileri başlıklı bir panel de gerçekleşti.

Kongre açılışında söz alan TMMOB Maden Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Torun, kırma taş sektörünün madencilik sektörünün en önemli alt sektörlerinden biri haline gelmekte olduğunu vurguladığı konuşmasında sektörün ciddi sorunlarla karşı karşıya kaldığını kaydetti. Bu sorunların sektörü zaman zaman yöre halklarıyla karşı karşıya bıraktığını belirten Torun, iş kazalarının, çevresel risklerin, kaynak kaybı, sarsıntı, gürültü ve görsel kirliliğin sorunların bir kısmını oluşturduğunu ifade etti. Taşocaklarının bir çoğunda kendilerini "taş ustası" olarak lanse eden eşin ehli olamayan kişilerin çalıştığını, bazı taş ocaklarında da yasal ve standart patlayıcı maddeler yerine malzemelerin usulsuzca kullanıldığını belirten Torun, bilgisizliklten ortaya çıkan iş kazalarında çok sayıda kişinin yaşamını yitirdiğine dikkat çekti. Torun, çevre faktörünün önemine de değindiği konuşmasında madenciliğin çevreye olan etkilerinin yadsınamayacağını, ancak çevre dostu teknolojinin kullanılmasıyla çevrenin korunabileceğini söyledi.

TMMOB adına bir konuşma yapan Yönetim Kurulu Üyesi Serdar Ömer Kaynak da Kıbrıs sorununun çözülmesi gerektiğine yönelik inancını ifade ederek başladığı konuşmasında, adil, kalıcı, bölge barışına hizmet eden bir çözümün bulunması dileğinde bulundu ve iki toplum arasındaki sosyal ekonomik eşitsizliklerin giderilmesini istedi. İnsanların refah düzeyini artırmak için kullanılan kırma taş sektörünün yapısal ve hukuksal birçok sorunla karşı karşıya olduğunu söyleyen Kaynak, patlatmadan kaynaklanan çevresel zararlar, işletme sırasında ortaya çıkan tozun çalışanlar üzerindeki etkisi ve diğer sektörel problemleri sıralayarak, kongrenin bu sorunların ortadan kalkmasına katkı sağlaması temennisinde bulundu.

Kongre sonunda kamuoyuna Kongrenin sonuçları iletildi:

I. TAŞOCAKLARI KONGRESİ SONUÇ BİLDİRGESİ

TMMOB Maden Mühendisleri Odası, KTMMOB Maden, Metalurji ve Jeoloji Mühendisleri Odası ile KKTC Jeoloji ve Maden Dairesi tarafından ortaklaşa düzenlenen I. Taşocakları Kongresi, 12-14 Ocak 2005 tarihlerinde Kıbrıs-Lefkoşa‘da gerçekleştirilmiştir.

Gelişmekte olan Kıbrıs ekonomisinin en önemli yapıtaşlarından biri kırmataş sektörüdür. Söz konusu sektör; ulaştığı yatırım düzeyi, yıllık bilançosu, üretim hacmi ve istihdam olanakları ile önemini her geçen gün daha da artırmaktadır.

Giderek büyüyen kırmataş sektörü, aynı zamanda son derece ciddi sorunlarla da karşılaşmaya başlamıştır. Bu sorunlar, sektörü zaman zaman yöre halkı ve yönetimlerle karşı karşıya getirmektedir.

Kongrede sektörün genel durumu, sorunları ve sorunların çözümlerine yönelik bilimsel sunumların yanı sıra, sektöre ilişkin çeşitli tanıtımlar da yer almıştır. Yaklaşık 200 kişinin katıldığı Kongre‘de, 24 adet bilimsel çalışma sunulmuştur. Ayrıca bir panel ve teknik gezinin de gerçekleştirildiği Kongre‘nin sonuç bildirgesi aşağıda yer almaktadır.

1- KKTC‘de; kırma kum-çakıl ocakçılığı, 1975 yılında başlamıştır. Ancak, taşocağı işletmeciliğinin 1940‘lı yıllarda başladığı bilinmektedir.

2- Günümüzde de Taşocakları işletmeciliğinin sorunları; iş kazaları, çevresel riskler, kaynak kaybı, toz, sarsıntı (vibrasyon), gürültü, taş fırlaması ve görsel kirlilik olarak devam etmektedir.

3- Bir çok taşocağında, standart patlayıcı maddeler yeterince kullanılmamaktadır. Türkiye‘de işletilen taşocaklarında meydana gelen iş kazalarında her yıl bir çok insanımız hayatını kaybetmekte, bu kayıpların % 80‘i patlayıcı maddelerin usulsüz ve bilgisizce kullanılmasından kaynaklanmaktadır.

4- Taşocaklarında; bilinçsiz çalışma ve yeterli denetim yapılamaması sonucu; kaynak kaybına, çevreye olumsuz etkilere ve ölümlü ve yaralanmalı iş kazalarına yol açılmaktadır.

5- Özü itibarıyla, bir yeraltı kaynağının toplum hizmetine sunulması sürecinden ibaret olan taşocağı üretim faaliyeti, bir maden işletmeciliğidir.. Bir maden işletme süreci; arama, proje, yatırım, üretim ve pazarlama aşamalarından geçmektedir. Bu aşamaların her biri madencilik disiplininin uzmanlık alanı içinde olduğundan, anılan üretim faaliyetlerinin de diğer ilintili mesleki disiplinlerle birlikte maden mühendislerinin denetimi altında projelendirilmesi ve yürütülmesi gerekmektedir.

6- Çevre faktörü göz ardı edilerek herhangi bir ekonomik faaliyet gibi madencilik faaliyetlerinin de yürütülmesi, içinde bulunduğumuz yüzyılda mümkün değildir. Sürdürülebilir kalkınma kavramı içerisinde "ya madencilik ya çevre dayatması" bulunmamaktadır. Madenciliğin çevreye etkilerini yadsımak mümkün değildir. Ancak; madencilik sektöründe, çevre dostu teknoloji ve yöntemlerin kullanılması, madencilik süreçlerinde yada sonrasında çevrenin korunmasına ya da yenilenmesine yönelik önlemlerin alınması, sektörün gelişimini engellemeyecek, aksine genel anlamda sektörün gelişimi sağlayacaktır.

I. Taşocakları Kongresi; ada ekonomisinde önemli bir yeri olan kırmataş sektörünün sorunlarının çözümüne katkı koyacaktır.

KKTC‘de yakında yapılacak olan erken genel seçimin, adadaki iki halkın barış içinde birlikte yaşamasını sağlayacağı inancıyla kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Lefkoşa 14 Ocak 2005

TMMOB Maden Mühendisleri Odası
KTMMOB Maden, Metalurji ve Jeoloji Mühendisleri Odası
KKTC Jeoloji ve Maden Dairesi