ŞPO: DOĞA OLAYLARI AFETE DÖNÜŞMESİN, AFET KADER OLMASIN!

17.08.2017

TMMOB Şehir Plancıları Odası, Marmara depreminin yıldönümüne ilişkin 17 Ağustos 2017 tarihinde bir basın açıklaması yaptı.

DOĞA OLAYLARI AFETE DÖNÜŞMESİN, AFET KADER OLMASIN!

17 Ağustos 1999 Depremi`nin ardından geçen 18 yılda, ülkemizde yaşanan doğa olaylarının afete dönüşmemesi için bilimi ve tekniği esas alan güvenli yaşam alanları oluşturmak bir yana, bu gerçeği gözardı eden, görmezden gelen ve unutturmaya çalışan bir anlayışla karşı karşıyayız.

Mevcut durumda, deprem gibi doğa olayları artık sadece meydana geldiğinde kamuoyunda kısa bir süre ile görünür olmakta ve olası travmatik sonuçların tartışılmasından öteye geçilememektedir. Yaşanan can ve mal kayıpları, geleceğe dair önlemler ve uygulamalar konusunda bir bilinç oluşturmanın aksine merkezi iktidarın marifetiyle "kaderci" bir anlayışla ele alınmakta ve rant odaklı sistematik yanlışlar sürdürülmektedir.

Önlem alınmadığı için doğa olayları sonrasında yaşanan kayıplar nedeniyle toplumsal hafızada cisimleşen travmayı kullanan, bunun üzerinden kent politikalarına dair meşruiyet devşiren yönetim anlayışı tarafından, her sene Odamız da dahil olmak üzere bu konuda toplumsal kaygı taşıyan tüm kesimlerin uyarılarına karşın; toplum yararına hizmet eden, afet öncesi risk azaltma ve risk sektörlerini esas alan, uzun vadeli kalıcı çözümler üreten sosyal-mekansal planlamaya gerekli önem verilmemiş, bir bilimsel gerçeklik olarak kabul gören sakınım planlaması reddedilmiştir.

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşümünü esas alan kanun ile, riskli yapıların yenilenmesi bahanesiyle sermayedarlar lehine kentsel rantı yeniden bölüşmek üzere kentsel dönüşüm uygulamaları başlatılmış, henüz yapılaşmanın başlamadığı alanlardan, mezarlık alanlarına kadar bir çok alan afet riskli alan ilan edilmiştir. Doğal olayların afete  dönüşme tehlikesi, kamusal alanların sermayeye bırakılması için bir anlamda kullanılmıştır.

Bununla birlikte, 17 Ağustos 1999 Depremi`nden sonra, örneğin, İstanbul`da belirlenen 470 tane "Deprem Toplanma Alanı", aradan geçen süre zarfında 77`ye düşmüştür. Yürütülen rant odaklı kentsel dönüşüm politikalarına paralel olarak, bu alanlar, sermayeye servis edilmiştir. Deprem anında, halkın toplanacağı alan olarak berlirlenen bu alanlar yerini;  Torun Center, Zorlu AVM, Trump Tower, Ağaoğlu My City,  Meydan AVM, Onaltı Dokuz, Forum İstanbul, TOKİ Avrupa Konutları, Capacity AVM,  Selenium Plaza gibi yapılara bırakmıştır.  İnsana, sağlıklı ve güvenilir yerleşim alanlarında yaşama hakkında değil, sermayeye öncelik verilmiştir.

Tüm bu uygulamalar neticesinde, doğa olaylarının yeni afetler yaratacağı, ciddi trajedilerin bizi beklediği aşikardır. Bu nedenle, ivedilikle yüksek risk altındaki yerleşim birimlerimize yönelik olarak, doğal eşikleri gözeten bütüncül risk yönetim sistemi ve sakınım planlarının hazırlanması gerektiğini bir kez daha vurgulamak isteriz.  Aksi takdirde, doğa olayları afet; afet ise kader olarak gösterilmeye devam edecektir.

TMMOB Şehir Plancıları Odası olarak güvenli yaşam alanlarının inşa edilmesinin temel bir insan hakkı olduğu bilinciyle,  bilimsel ve teknik bilgiyi  yaşanabilir, sağlıklı ve güvenli  yaşam alanları sağlamaya yönelik olarak toplumun hizmetine sunmaya devam edeceğimizi belirtmek isteriz.

 

17.08.2017,ANKARA                                                        

TMMOB Şehir Plancıları Odası