TMMOB BATMAN İKK'DAN ZORİ ÇAYI BARAJI AÇIKLAMASI

11.01.2021

TMMOB Batman İKK olarak Batman ve Diyarbakır il sınırlarında yapılması planlanan Zori Cayi barajina dair 11 Ocak 2021 tarihinde bir basin açıklaması yaptı.

Bilindiği üzere Batman Sason ve Diyarbakır Kulp sınırları içerisinde Dicle Havzası Zori Çayı üzerinde 50 MVe kapasiteli Metin HES (Regülatör ve Santrallerin, Malzeme Ocağı, Kırma, Eleme ve Yıkama Tesisi ve Beton Santrali) barajı yapılması planlanmaktadır.

Söz konusu proje için 2014 yılında ÇED olumlu raporu alınmış, bunun üzerine Batman İl Özel İdaresi Genel Meclisine projenin onaylanması için yapılan başvurular İl Genel Meclisince “ekolojik,tarımsal, sismik, hidrolojik, çevresel, sosyal ve ekonomik” gerekçelerle reddedilmiştir. Ancak Batman Valiliğinin yeniden başvurusu üzerine Batman İl Genel Meclisince 19/11/2020 tarihinde gerekli onay verilmiştir.

Barajın yapılacağı lokasyonda yaşayan yurttaşlar da barajın yaratacağı sosyal, kültürel ve ekonomik gerekçeleri öne sürerek baraj başvurusunun onaylanmaması için Batman Valiliği’ne başvuruda bulunmuşlardır.

Söz konusu proje 67.450 metrekarelik bir alanı kapsamakta olup toplam 452 parsel baraj göletinden etkilenecektir. Parsellerin %90’nına yakını yurttaşlara ait olup geri kalan kısmı hazine malıdır. Bölgenin genel geçim kaynağının tarım, bağcılık ve hayvancılık olduğu düşünüldüğünde Metin HES Barajı yörenin geçim kaynakları üzerinde ciddi bir tehdit oluşturacaktır. Baraj, geçimini büyük oranda bağcılık ve hayvancılıkla sürdüren yurttaşların su kaynaklarına erişimini zorlaştıracak ve belki de yeni bir göç dalgasına sebep olacaktır. Zira HES yapımına itiraz eden köylülerin büyük çoğunluğu çevresel etkilerin yanında ekonomik etkenleri de öne sürmüşlerdir.

Proje ile 50MVe’lık bir enerji elde edilmesi hedeflenmektedir. Daha farklı yenilenebilir enerji kaynakları ile hedeflenen enerji kazanımından çok daha fazla enerji elde edilebilecekken Metin HES barajının yapımında ısrar etmek bilim ve mantıkla izah edilebilecek bir durum değildir. Zira barajın yapımı ile birlikte bölgede ulaşım akslarında ciddi sorunlar yaşanacağı ve yeni ulaşım akslarının yapımının ciddi maliyetler doğuracağı öngörüldüğünde barajın ekonomik bir yatırım olamadığı da söylenebilir.

Sason ilçemizin 1. Derece deprem bölgesi olması da söz konusu alanda tutulacak olan muazzam su kütlesinin sismik risklerini göz önüne almamızı gerekli kılmaktadır.

Hasankeyf gibi antik bir kentte yapılan barajın insanlar üzerinde yarattığı sosyal ve kültürel tahribat ortadayken, Metin HES barajı ile bölgede yeni bir göç dalgasının başlaması, kendi topraklarından ve üretim zincirinden kopan yöre halkının sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel travmalarla yüz yüze kalacağı anlamına gelmektedir. Önümüzdeki süreçte yöre halkı ile dayanışmak, barajın yaratacağı tahribatları paylaşmak için çevre örgütleri ve sivil toplum kuruluşları ile birlikte bölgeyi ziyaret edeceğiz. Özelde Metin HES barajının söz konusu coğrafya üzerindeki etkilerini daha bilimsel temellerde ortaya koymak üzere TMMOB bileşenleri ve diğer bilim insanları ile de iletişime geçip kapsamlı bir rapor hazırlamayı hedeflemekteyiz.

Bizler Batman TMMOB İKK olarak barajların ekolojik, sosyal ve insani boyutta yarattığı travmaların farkındayız ve Dicle Havzası Zori Çayı üzerinde yapılması planlanan baraja karşı tavrımızı bilimsel ve etik değerlerle ortaya koymaktan çekinmeyecek, daha yaşanılabilir bir dünya için doğamıza sahip çıkacağız.11/01/2021

TMMOB BATMAN İKK