TMMOB İŞ GÜVENLIĞI UZMANLIĞI ALANINDA YAŞANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Çalıştayın açılışı TMMOB Yürütme Kurulu Üyesi Mehmet Besleme tarafından yapıldı. Besleme konuşmasında "2 Mart 2019 tarihinde işçi sağlığı ve iş güvenliği alanındaki çalışan uzmanların ve bu alanın temel sorunlarını tespit etmek amacıyla gerçekleştirdiğimiz İSG Uzmanlarının Sorunları ve Çözüm önerileri çalıştayı, oldukça yoğun bir katılım ve uzun bir gündemle gerçekleştirilmişti. Çalıştay ile aynı tarihlere denk gelen İş Cinayetleri ile Mücadele Günü basın açıklaması da çalıştay içerisinde gerçekleştirilmişti.

Çalıştay kapsamında iş güvenliği uzmanlarının temel sorunlarını tespit etmeye yönelik olarak bir anket düzenlemiştik. Bu anketi 1.389’u erkek, 420’si kadın olmak üzere 1.809 iş güvenliği uzmanı yanıtlayarak, temel sorunların bir fotoğrafının çekilmesine katkı sağlamışlardı. Bu anketin bizlere gösterdiği fotoğraftan işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında, alandan sorumlu kurum ve kuruluşların; aldıkları kararların yetersizliği ve alanı kendi kaderine terk etmiş oldukları tespit edilmişti.

Bu tespitten hareketle alana doğru baktığımızda şunları açıklıkla görmekteyiz; danışmanlık hizmeti olarak verilmesi gereken işçi sağlığı ve iş güvenliği, ülkemizde yasaların da yol vermesi ile bir suçlu yaratma olayına dönüşmüştür. İş güvenliği uzmanın verdiği danışmanlığı uygulamaya geçirmeyen, engelleyici ve önleyici çalışmaları yapmayan işverenler önünde meslektaşlarımıza birer yasal kalkan vazifesi gördürülmektedir. İş güvenliği uzmanlarının tüm uyarılarına rağmen işverenlerin almadığı önlemler sonucu yaşanan ölüm, kaza gibi durumlarda dahi meslektaşlarımız günah keçisi ilan edilmekte, kazaların asli suçlusu olarak yargı önüne çıkartılmakta, hatta hapis cezaları verilebilmektedir. Bunlara ek olarak sorunların çözümü için konunu ilgililerinin bir araya gelebileceği bir alan bulunmamakta, alanın örgütsüz bırakılması nedeniyle sorunları bir yumak olarak ortada durmakta ve çözümsüz kalmaktadır.

2 Mart’ta gerçekleştirilen çalıştayda, neredeyse söz alan her katılımcının söylediği bir sorun alandaki uzmanların örgütsüzlüğü ve çalışma alanında bir araya gelinmesi için TMMOB’nin bu konuda öncülük yapması idi. Bu tartışma çalıştay sonuç metninde “Sorunların çözümünde örgütlü güç önemli bir rol oynayacaktır, Alana ilişkin birçok dernek, sendika vb. örgütlenme olmasına rağmen uzmanların sorunları sürekli olarak artmaktadır. TMMOB uzmanların örgütlenmesi konusunda öncülük yapmalıdır.” Denilerek ifade edilmişti. İşte bugün bir araya gelişimiz başta örgütlenme sorunu olmak üzere tüm çözümü için atılacak bir adım olarak görülmelidir." dedi.

Mehmet Besleme'nin ardından söz alan TMMOB İşçi Sağlığı ve iş Güvenliği Çalışma Grubu Başkanı Bedri Tekin, çalıştay kapsamında gerçekleşecek çalışma gruplarının yapacağı çalışmaların alanın temel sorunlarının çözümü için birer eylem planı niteliği taşıyacağını, işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında hem meslektaşların hem de insan yaşamının korunması için atılacak adımların çalıştayla birlikte büyüyeceğini ifade etti.

Çalıştay kapsamında oluşturulan; İSİG Mevzuatına İlişkin Değişiklik Önerileri Çalışma Grubu, İş Güvenliği Uzmanlarının Çalışma Koşullarının İyileştirilmesine İlişkin Çalışma Grubu İş Güvenliği uzmanlarının Örgütlenmesinin Geliştirilmesine İlişkin Çalışma Grubu ve İş Güvenliği Uzmanlarının Yargılanma Süreçlerini Değerlendirme Çalışma Grubu açılışın ardından bir araya gelerek sorunları, çözüm önerilerini ve eylem planlarını derleyerek birer sunuş gerçekleştirdi.

Gerçekleştirilen sunuşun ardından çalıştay sona erdi.

TMMOB Yürütme Kurulu Üyesi Mehmet Besleme şöyle konuştu: 

"Değerli Katılımcılar,

TMMOB Yönetim Kurulu adına hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum.

Birliğimizin düzenlediği, İş Sağlığı ve Güvenliği çalıştayına hepiniz hoş geldiniz.

TMMOB tarafından 44. dönem süresince tüm meslek alanlarından temel sorunların ve çözüm önerilerinin ortaya konulabilmesi için bir dizi çalıştay ve kurultaylar gerçekleştirildi.

Bunlara göz atacak olursak15 Aralık 2018 tarihinde Kamuda Çalışan Mühendis Mimar ve Şehir Plancılarının Sorunları Çalıştayı, 22 Aralık 2018 tarihinde Ücretli Çalışan veİşsiz Mühendis Mimar ve Şehir Plancılarının Sorunları Çalıştayı, 5 Ocak 2019 tarihinde OHAL KHK’ları İle İhraç Edilen Mühendis Mimar ve Şehir Plancılarının Sorunları Çalıştayı, 23 Şubat 2019 tarihinde TMMOB Kadın Sempozyumu 2 Mart 2019 tarihinde İş Güvenliği Uzmanlarının Sorunları Çalıştayı, 12 Nisan 2019 tarihinde Bilirkişilik Çalıştayı, 5 Ekim 2019 tarihinde Emekli Mühendis Mimar ve Şehir Plancılarının Sorunları Çalıştayı, 16-17 Kasım 2019 tarihlerinde TMMOB Kadın Kurultayı; meslektaşlarımızın temel sorunlarının tartışmaya açıldığı Mühendis, Mimar ve Şehir Plancılarının Güncel Sorunları ve Çözüm önerileri Yerel Kurultayları Eylül 2019 ve Ocak 2020 tarihleri arasında gerçekleştirildi.

Bu çalıştay ile işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında gerçekleşen tüm gelişmelere, örgütlülüğümüzün ulaşabildiği her noktada tepki vermek için çeşitli etkinlikler ve çalışmalar gerçekleştirdik. Çalışma Grubumuz tarafından bir önceki dönem hazırlanan TMMOB İSİG Raporu, iş kazaları ve cinayetlerinde İl Koordinasyon Kurulları bünyesinde oluşturduğumuz çalışma gruplarının yaşanan olaylara yönelik hazırladığı raporlar, mevzuata ilişkin çalışmalara verdiğimiz katkılar ve en önemlisi de 3 Mart İş Cinayetlerine Karşı Mücadele Günü çalışmaları.

Değerli Arkadaşlar

Hepimizin bildiği gibi işçi sağlığı ve iş güvenliği konusu, ülkemizin en can yakıcı sorunlarından biridir.

Her yıl binlerce kişi işyerlerinde hayatını kaybetmekte, on binlerce kişi iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle yaralanmakta ve sakat kalmaktadır.

Madenlerde, inşaatlarda, tarım alanlarında, fabrikalarda yaşanan facialar toplumda derin acılar yaratmaktadır. Avrupa Birliği verilerine göre Türkiye ölümle sonuçlanan kazalar bakımından Avrupa’da ilk sırada yer almaktadır.

Bir önceki yılla kıyaslandığında her yıl bu kazaların ve ölümlerin arttığı gerçeği karşımıza çıkmaktadır.

Bu durum, mevcut yasal düzenlemelerin iş kazalarını ve ölümlerini önlemekteki yetersizliğinin, ülkemizde işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda köklü ve yapısal sorunlar olduğunun en açık göstergesidir.

İş kazaları ve meslek hastalıkları temelinde, sermayenin azami kar hırsı ve emek aleyhine politikaları yatmaktadır.

Taşeronlaştırma, özelleştirme, sendikasızlaştırma, denetimsizlik, esnek istihdam politikaları, ağır çalışma koşulları ve kayıt dışı istihdam, iş kazaları ve meslek hastalıklarının artmasına neden olmaktadır

Biliyorsunuz 3 Mart 1992 tarihinde Kozlu’da yaşanan ve 263 madencinin hayatını kaybettiği büyük facia yaşanmıştı.

TMMOB olarak Kozlu’da yaşanan büyük acının yıldönümü olan 3 Mart tarihini İş Cinayetlerine Karşı Mücadele günü ilan ettik ve tüm Türkiye çapında yaptığımız etkinliklerle iş cinayetlerine, işçi sağlığına ve iş güvenliğine dikkat çekmeye çalışıyoruz.

Bu etkinlikleri yerellerde İl Koordinasyon Kurullarımız aracılığıyla, merkezi olarak da çalışma grubumuz aracılığıyla gerçekleştiriyoruz, tüm etkinlikleri üyelerimizle ve ilgili taraflara açık yapıyoruz. Sonuçlarını ülke kamuoyu ile paylaşıyoruz.

2 Mart 2019 tarihinde işçi sağlığı ve iş güvenliği alanındaki çalışan uzmanların ve bu alanın temel sorunlarını tespit etmek amacıyla gerçekleştirdiğimiz İSG Uzmanlarının Sorunları ve Çözüm önerileri çalıştayı, oldukça yoğun bir katılım ve uzun bir gündemle gerçekleştirilmişti. Çalıştay ile aynı tarihlere denk gelen İş Cinayetleri ile Mücadele Günü basın açıklaması da çalıştay içerisinde gerçekleştirilmişti.

Çalıştay kapsamında yaklaşık iş güvenliği uzmanlarının temel sorunlarını tespit etmeye yönelik olarak bir anket düzenlemiştik. Bu anketi 1.389’u erkek, 420’si kadın olmak üzere 1.809 iş güvenliği uzmanı yanıtlayarak, temel sorunların bir fotoğrafının çekilmesine katkı sağlamışlardı. Bu anketin bizlere gösterdiği fotoğrafta işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında, alandan sorumlu kurum ve kuruluşların; aldıkları kararların yetersizliği ve alanı kendi kaderine terk etmiş oldukları tespit edilmişti.

Bu tespitten hareketle alana doğru baktığımızda şunları açıklıkla görmekteyiz; danışmanlık hizmeti olarak verilmesi gereken işçi sağlığı ve iş güvenliği, ülkemizde yasaların da yol vermesi ile bir suçlu yaratma olayına dönüşmüştür.İş güvenliği uzmanın verdiği danışmanlığı uygulamaya geçirmeyen, engelleyici ve önleyici çalışmaları yapmayan işverenler önünde meslektaşlarımıza birer yasal kalkan vazifesi gördürülmektedir.İş güvenliği uzmanlarının tüm uyarılarına rağmen işverenlerin almadığı önlemler sonucu yaşanan ölüm, kaza gibi durumlarda dahi meslektaşlarımız günah keçisi ilan edilmekte, kazaların asli suçlusu olarak yargı önüne çıkartılmakta, hatta hapis cezaları verilebilmektedir. 

Bunlara ek olarak sorunların çözümü için bir araya gelebileceği bir alan bulunmamakta, alanın örgütsüz bırakılması nedeniyle sorunları bir yumak olarak ortada durmakta ve çözümsüz kalmaktadır.

2 Mart’ta gerçekleştirilen çalıştayda, neredeyse söz alan her katılımcının söylediği bir sorun alandaki uzmanların örgütsüzlüğü ve çalışma alanında bir araya gelinmesi için TMMOB’nin bu konuda öncülük yapması idi. Bu tartışma çalıştay sonuç metninde “Sorunların çözümünde örgütlü güç önemli bir rol oynayacaktır, Alana ilişkin birçok dernek, sendika vb. örgütlenme olmasına rağmen uzmanların sorunları sürekli olarak artmaktadır. TMMOB uzmanların örgütlenmesi konusunda öncülük yapmalıdır.” Denilerek ifade edilmişti.

İşte bugün bir araya gelişimiz başta örgütlenme sorunu olmak üzere tüm çözümü için atılacak bir adım olarak görülmelidir. Çalıştay kapsamında oluşturulan 4 çalışma grubumuz, çalışmalarını tamamlayarak burada birer sunum gerçekleştirecekler. Bu çalışma grupları;

• İSİG Mevzuatına İlişkin Değişiklik Önerileri Çalışma Grubu
• İş Güvenliği Uzmanlarının Çalışma Koşullarının İyileştirilmesine İlişkin Çalışma Grubu
• İş Güvenliği uzmanlarının Örgütlenmesinin Geliştirilmesine İlişkin Çalışma grubu
• İş Güvenliği Uzmanlarının Yargılanma Süreçlerini Değerlendirme Çalışma Grubu

Şeklinde olacaktır.

Değerli arkadaşlar;

TMMOB, yani bu ülkenin mühendis, mimar ve planlamacıları; meslek alanları ile ilgili her konuda bilgi üretmeyi, üretilen bilgiyi kamuoyu ile paylaşmayı asli görevleri arasında görmektedir. Bu doğrultuda yayınlanan raporlarla, açılan kamu davalarıyla, düzenlenen kongre-sempozyumlarla, yapılan açıklamalarla, bilimin ve tekniğin halktan ve doğadan yana kullanılmasıyla başka bir dünyanın mümkün olabileceğini ortaya koymaktadır.

Biliyoruz ki; Örgüt olarak mühendis, mimar ve şehir plancılarının mesleki hak ve çıkarlarını korumak aslında tüm toplumun geleceğini korumak demektir. Çünkü bizim meslek alanlarımız, toplumun ortak yaşamının üretimini ve devamlılığını sağlamaktadır. Bizler bu anlayışla, mesleğimize ve meslektaşlarımıza sahip çıkarken, ülkemizin ve toplumumuzun ortak geleceğine de sahip çıkıyoruz.

Meslek alanımızı, meslektaşlarımızı ve ülkemizin geleceğini hedef alan her türlü saldırı karşısında sessiz kalmayacağız. Bizler mesleğimizi bilimden, üretimden ve toplumdan yana kullanan bir mücadele geleneğinin sürdürücüsüyüz.

Bu anlayışla TMMOB’nin bilim ve tekniği esas alan, kamu çıkarını savunan, eşitlik, özgürlük ve demokrasiden yana tavrını korumaya devam edeceğiz.

65. yıllık geleneği ile TMMOB bilimin ve bilimsel düşüncenin kılavuzluğunda, geçmişten geleceğe her sözü, yaşamdan, emek, demokrasi ve barıştan, yani insandan yanadır ve öyle de kalacaktır.

Etkinliğimize emeği ve katkıları geçen herkese teşekkür eder,

TMMOB Yönetim Kurulu adına hepinizi saygıyla selamlarım."