EMİN KORAMAZ YAZDI: "ASGARİ ÜCRET MÜCADELESİ"

18.12.2020

TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, 18 Aralık 2020 tarihli BirGün Gazetesi'ndeki köşesinde, 2021 yılı asgari ücret tespit görüşmeleri devam ederken mühendis, mimar ve şehir plancılarının asgari ücret mücadelesi üzerine yazdı.

ASGARİ ÜCRET MÜCADELESİ

2021 yılında geçerli olacak Asgari Ücretin belirlenmesi için gerçekleştirilen Asgari Ücret Tespit Komisyonu görüşmeleri devam ediyor. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile işverenler adına TİSK, işçiler adına Türk-İş temsilcilerinin katılımıyla çok sınırlı bir katılımla yürütülen görüşmeler, aslında neredeyse toplumun tamamını etkiliyor.

Kesin rakamlar açıklanmamakla birlikte ülkemizdeki ücretli çalışanların en az yarısının asgari ücretli olduğu tahmin ediliyor. Asgari ücrete bağlı olarak belirlenen “asgari geçim indirimi”, “işsizlik maaşı”, “sigorta primleri” gibi kalemler de dikkate alındığında, komisyondan çıkacak kararın ücretli çalışanlar açısından önemi daha da belirginleşiyor.

Asgari ücretin ülkemizde ücretli çalışanlar açısından taşıdığı bu öneme rağmen, siyasi iktidar yıllardır, çalışanların yaşamlarını değil, işverenlerin çıkarlarını ve maliye politikalarını önceleyen tavrını sürdürüyor. İşçi sendikalarının en temel talepleri bile görmezden geliniyor ve komisyon büyük oranda işveren-bakanlık uzlaşısı ile karara varılıyor.

Asgari ücretin ülkemizde giderek temel ücret düzeyi haline gelmesi ve artan genç nüfus işsizliği, nitelikli işgücü ücretlerinin de gün geçtikçe düşmesine neden oluyor. Emeğin değersizleşmesine ve sınırsız bir emek sömürüsüne yol açan bu süreç, mühendis, mimar ve şehir plancılarını da yakından etkiliyor.

Mühendis, mimar ve şehir plancılarının emeğini ve alın terini koruyabilmek için TMMOB tarafından Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları için ilk işe girişlerinde baz alınacak biçimde asgari ücret belirliyor. 2021 yılı için 5750 TL olarak açıklanan bu ücret ilk işe giriş için esas alınmakta olup, çalışanların deneyimine, mesleki birikimine, sorumluluk alanına ve uzmanlığına göre alacakları ücretlerin bu düzeyin üstünde belirleneceği karar altına alınıyor.

2012 yılında TMMOB ile Sosyal Güvenlik Kurumu arasında imzalanan bir protokol ile TMMOB tarafından belirlenen bu asgari ücret düzeyi SGK denetimleri için de bağlayıcı hale gelmiş, böylelikle mühendis, mimar ve şehir plancılarının emeğinin korunması ve kayıt dışı istihdamın engellenmesi için önemli bir adım atılmıştı.

TMMOB’nin SGK ile karşılıklı mutabakata vararak imzaladığı bu protokolün amacı “Sosyal güvenliğin toplumun tüm bireyleri için temel bir hak olduğu gerçeğinden hareketle, sosyal güvenlik hakkından yoksun bırakan kayıt dışı istihdam ve emeklilik haklarının eksik tesisine etki eden ücretlerin SGK’ye eksik bildirimini önlemek, sosyal güvenlik kavramının temel bir hak olduğunun toplumumun tüm bireyleri tarafından bilinmesini ve bu hakkı koruyan kurumların tanıtılmasını sağlamak, vatandaşlarımızı yeni düzenlemeler ile ortaya çıkan hak ve yükümlülükler konusunda bilgilendirmek, toplumda sosyal güvenlik bilincinin oluşmasını sağlamak” olarak belirlenmişti.

Nitelikli işgücünün değerinin korunması açısından önemli bir kazanım olan bu protokol ne yazık ki, 2017 yılında SGK tarafından tek taraflı olarak feshedildi. İşverenlerin baskısıyla alınan bu kararın gerekçesiyse, kamu yararını ve meslektaşlarımızın emeğini korumayı esas alarak belirlediğimiz asgari ücret ile işveren/sermaye piyasasının serbestçe(!) belirlediği ücretler arasında oluşan farktı.

Asli görevi çalışanların haklarını ve sosyal güvencelerini korumak olan SGK’nin işverenlerin çıkarlarını koruyabilmek adına eksik ücret, eksik prim, vergi kaybı gibi sonuçlara göz yumması hatta bunu teşvik edecek yönde karar almazı devlet kurumlarının geldiği nokta açısından ibret vericidir.

Sosyal güvenlik toplumun tüm bireyleri için temel bir haktır. Devletin asli görevi sırf birtakım işveren kesimleri rahatsız oluyor diye doğru ve yerinde bir uygulamayı kaldırmak değil aksine sosyal güvenlik hakkının korunması için gerekli düzenlemeleri yapmaktır. SGK’nin kendi kuruluş ilkelerini çiğneyerek aldığı bu fesih kararına rağmen TMMOB Asgari Ücret Mücadelesinden vazgeçmemiş, her yıl odalardan aldığı görüşler doğrultusunda Mühendis, Mimar ve Şehir Plancılarının asgari ücretlerini açıklamaya devam etmiştir.

TMMOB tarafından belirlenen bu ücret SGK denetimleri için esas olmaktan çıksa bile, ücretli çalışan mühendis, mimar ve şehir plancılarının işverenleri ile ücret tespit ve alacak davalarında emsal olarak kullanılmaktadır. Bu açıdan emeğimizin korunmasında önemli bir işlev taşımaktadır.

Bu kazanımı koruyup geliştirmek, üyeler ve odalar arasında sıkı işbirliğiyle mümkündür. Nitelikli işgücünün değerini düşürmek için birbiri ardına gündeme getirilen kiralık işçi yasası, uluslararası iş gücü kanunu gibi düzenlemelere ve her sektörde egemen hale gelen taşeronlaştırma-güvencesizleştirme uygulamalarına karşı emeğimizi koruyabilmenin tek yolu, ortak mücadele ve örgütlenmektir.