Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Davası Kararı
T.C.
DANIŞTAY
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2004/8649
Davacılar ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteyenler: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Atatürk Bulvarı No:131 Kat.9 Bakanlıklar/ANKARAD Vekili____________: Av.Nurten Çağlar Yakış, Aynı Adreste
Davalı____________: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı - ANKARA,
Davalı Yanında Davaya Katılan(Müdahil):1 .-BOTAŞ Baku - Tiflis - Ceyhân Ham Petrol Boru Hattı Proje Direktörlüğü
Vekili_____: Av. Aydın Çinel, Akay Caddesi, No:21/2
K.Esat-ANKARA
2.-Türkiye Petrolleri A.O. Genel Müdürlüğü M.Kemal Mahallesi, 2. Cadde, No:86 ANKARA
Vekili_____: Av.Erinç Kaya, Aynı Adreste
İstemin Özeti_______: 24.4.2004 tarih ve 25442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Yabancıların Çalışma izinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 55. maddesine eklenen (ı) bendi ile 2.fıkrası ve Geçici 1.maddesinin iptali ve öncelikle yürütülmesinin durdurulması istenilmektedir.
D.Tetkik Hakimi_____: Özden Atabek
Düşüncesi_________: Yürütmenin durdurulması isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı_____: Mehmet Karaoğlu
Düşüncesi________: Yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanununun 27 nci maddesinde öngörülen koşullar gerçekleşmediği anlaşıldığından, istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu ve Sekizinci Dairelerince 2575 sayılı Danıştay Kanununa 3619 sayılı Kanunun 10.maddesiyle eklenen Ek-1. madde gereğince yapılan müşterek toplantıda gereği görüşüldü: Dava, 24.4.2004 tarih ve 25442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Yabancıların Çalışma izinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 55. maddesine eklenen (ı) bendi ile 2.fıkrası ve Geçici 1.maddesinin iptali ve öncelikle yürütülmesinin durdurulması istemiyle açılmıştır. -
4817 sayılı Yasanın 22 nci maddesine dayanılarak hazırlanan Yabancıların Çalışma izinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin değişik 55 inci maddesinde, "Özel Kanunlarda belirlenen hükümler saklı kalmak ve yabancı ile İşverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmek kaydıyla,....
ı) Türkiye‘nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmeler gereğince veya konsorsiyumlar tarafından yürütülecek ulusal, uluslararası projelerde veya.‘ uluslararası kuruluşlarda çalışacak yabancıların, ...çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır, hükmü,
2. fıkrasında da, "Ancak, mesleki hizmetler kapsamında olup, muafiyet hükümlerine‘‘ tabi yabancı mimar, mühendis ve şehir plancılarının, hizmet sürelerinin bir ayı aşması, (ı) bendi kapsamındakilerin ise bir yılı aşması durumunda, akademik ve mesleki yeterliliğini tamamlayarak Bakanlıktan çalışma izni alması, İlgili meslek kuruluşuna geçici üye olması ve ulusal kurum ve kuruluşların uygulamalarına uyması zorunludur.
Muafiyet süreleri uzatılamaz. ..." hükmü yer almaktadır.
6.3.2003 tarih ve 25040 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4817 sayılı "Yabancıların Çalışma izinleri Hakkında Kanun"un 22 nci maddesinde; "Her türlü çalışma İzninin verilmesi, sınırlandırılması, iptali, çalışma İzninden muaf tutulacak yabancılar ile bildirim yükümlülüklerinin nasıl yerine getirileceğine ilişkin usul ve esaslar bu Kanuna göre çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelik; Bakanlık, İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Denizcilik Müsteşarlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ile müştereken, ilgili görülen diğer bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının da görüşleri alınmak suretiyle Kanunun yayımı tarihini izleyen altı ay içinde çıkarılır." hükmü yer almış; anılan Kanunun 26 ncı ve 27 nci maddeleri ile de 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunun 34 ve 35 inci maddeleri değiştirilmiştir.
6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun değişik 34 üncü maddesinde; "Yabancı müteahhit veya yabancı kuruluşlar, Türkiye‘de Devlet daireleri ile resmi ve öze! kuruluş ve şahıslara karşı res‘en veya yerli kuruluşlarla birlikte taahhüt ettikleri mühendislik veya mimarlıkla ilgili işlerde, yalnız bu işe münhasır kalmak kaydıyla, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı‘nın ve Odalar Birliği‘nin görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen çalışma izni ile yabancı uzman çalıştırabilirler.", değişik 35 inci maddesinde; "34 üncü madde kapsamına girmeyen işlerde yabancı mühendis ve yüksek mühendisler ile mimar ve yüksek mimarlar, Bayındırlık ve Iskan Bakanlığı‘nın ve Odalar Birliği‘nin görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘nca verilen çalışma izni ile çalıştırılabilir" hükümlerine yer verilmiştir.
Görüldüğü gibi 4817 sayılı Yasanın 22. maddesinde çalışma izninden muaf tutulacak yabancılara ilişkin usul ve esasların yönetmelikle düzenleneceği belirtilmekle birlikte; çalışma izninden muaf tutulacaklar aynı Yasanın, 6235 sayılı Yasayı değiştiren 26 ve 27 nci maddeleriyle sınırlandırılmış; yabancı uzman, mühendis, yüksek mühendis, mimar, yüksek mimarlar muafiyet kapsamı dışında bırakılmıştır.
Esasen 6235 sayılı Yasanın 33 üncü maddesinde, "Türkiye‘de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler.", 36 inci maddesinde; "34 ve 35 inci maddeler gereğince gelen yabancı meslek mensupları Türkiye‘de bir aydan fazla kaldıkları takdirde ihtisaslarına en yakın odaya müracaatla geçici aza olarak kaydolunurlar."; 30 inci maddesinde de; "Bu kanunun 33 ve 34 üncü maddelerinde yazılı vecibeleri yerine getirmeyen yüksek mühendis, yüksek mimar, mühendis ve mimarlar Türkiye‘de mesleki faaliyetten menedilirler." hükümlerine yer verilerek konu yeterince açıklığa kavuşturulmuştur.
Bu haliyle 6235 sayılı Yasayla yapılan düzenlemeye açıkça aykırı bulunan dava konusu yönetmelik hükümlerinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Ancak dava konusu yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinin uygulanma süresinin bitmiş olması nedeniyle bu maddenin yürütülmesinin durdurulması koşulları oluşmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, "Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 55. maddesine eklenen (ı) bendi ile 2. fıkrası hukuka aykırı olup, uygulanması halinde giderilmesi güç zararlara yol açacağından, anılan maddenin belirtilen kısımlarının yürütülmesinin durdurulmasına, Yönetmeliğin Geçici 1. maddesine yönelik yürütmenin durdurulması isteminin ise reddine 13.9.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
KATILMA KARARI
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) vekili Av.Nurten Çağlar Yakış tarafından, 24.4.2004 tarih ve 25442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik‘in 55. maddesine eklenen fi) bendi ile 2.fıkrası ve geçici 1.maddesinin iptali istemiyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘na karşı açılan davada, davalı idare yanında katılma isteminde bulunan, BOTAŞ Baku - Tiflis - Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Proje Direktörlüğü ile Türkiye Petrolleri A.O. Genel Müdürlüğü‘ne ait katılma dilekçeleri incelendi:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesinde, üçüncü kişilerin davaya katılması konusunda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüş olup; Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 53. maddesinde de "Hakkı veya borcu bir davanın neticesine bağlı olan üçüncü şahsın iki taraftan birine iltihak için davaya müdahale edebilir." hükmü yer almıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, müdahale isteminde bulunan BOTAŞ Baku -Tiflis - Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Proje Direktörlüğü ile Türkiye Petrolleri A.O. Genel Müdürlüğü‘nün yukarıda sözü edilen koşullan taşıdığı anlaşıldığından, davalı idare yanında katılma istemlerinin kabulüne 13.9.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.