20. YILINDA TÜRKİYE'DE ÖZELLEŞTİRME GERÇEĞİ SEMPOZYUMU GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Sempozyum açılış konuşmaları sırasıyla TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, KESK Başkanı İsmail Hakkı Tombul ve Türk-İş Başkanı Salih Kılıç tarafından yapıldı.

TMMOB Başkanı Soğancı, açılış konuşması sırasında şunları söyledi :

Sayın Konfederasyon Başkanlarım, Emek Örgütlerinin, Meslek Örgütlerinin Sevgili Başkanları, Sevgili Temsilcileri, Yüreği emekten ve halktan yana atan Sevgili Arkadaşlarım, Sevgili Katılımcılar 20. yılında Türkiye‘de Özelleştirme Gerçeği Sempozyumuna hoş geldiniz. Hepinizi Sempozyum Düzenleyici Kuruluşlar adına saygıyla selamlıyorum.

Sevgili arkadaşlar,
Kapitalist "Küreselleşme" sürecinin önemi bir aracı olan ve özellikle 1980‘li yıllardan sonra Dünya ölçeğinde dayatılan politikalardan biri "Özelleştirme" dar anlamda "devletin iktisadi faaliyetlerini gerçekleştiren kamu iktisadi teşebbüslerinin yani KİT‘lerin mülkiyetinin özel sektöre devredilmesi", geniş anlamda "devletin iktisadi faaliyetlerini azaltması yada bu fonksiyonunun tümüyle serbest piyasa koşullarına devredilmesi" olarak tanımlanmaktadır. KİT‘lerin yönetim ve mülkiyetinin özel kesime devredilmesini, kamu hizmetlerinin özel kesime ihale edilmesini, kamu hizmetlerinin fiyatlandırılmasını, kurumsal serbestleşmesinin sağlanmasını içeren Özelleştirmelerin; ülkemizde yasal altyapısının oluşturulmasına 1983 yılı sonrasında başlanmış, 1984‘te 2983 sayılı yasa, 1986‘da 3291 sayılı yasa, 1990-1994 arası bir dizi KHK, 1994‘te 4046 sayılı "Özelleştirme Yasası" çıkarılmış; Dünya Bankası desteğiyle 1985 yılında "Özelleştirme Ana Planı" hazırlanmıştır.

Özelleştirmeyi savunanların en temel iddiası KİT‘lerin kamuya yük olduğu iddiasıdır. Bu iddiayı savunanlara göre "devlet vatandaştan topladığı gelirleri vatandaşa hizmet yerine, KİT açıklarının kapatmakta kullanıyor ve vatandaşın devletten aldığı hizmet azalıyor. Devlet bu yükten kurtulursa vatandaşa daha iyi hizmet verir." İkinci bir yaklaşım ise "Devlet, bu kadar ekonomik gücü elinde tutuyor ve bu güç baskı olarak geri dönüyor. Devleti bu ekonomik güçten arındırırsak devlet demokratikleşecektir."

Derler ki;
KİT‘ler tekel oluşturmakta ve rekabeti önlemektedir. Oysa; rekabet ucuzluk getirir. KİT‘lerin satılırsa tekeller olmayacak, rekabet ortamı doğacak ve dolayısıyla mal ve hizmet bedelleri ucuzlayacaktır. KİT‘lerde üretilen mal ve hizmetlerin maliyetleri, verimsiz çalışma nedeniyle yüksektir. KİT‘ler kamu açıklarını arttırmakta ve sürekli enflasyon nedeni olmaktadırlar. KİT‘ler satılırsa herkes pay sahibi olacak ve mülkiyet tabana yayılacaktır. Dengeli bir mülkiyet dağılımı da demokratikleşmeyi getirecektir. Mallar devletten alınacak halka verilecektir. Toplumda girişimcilik ruhu artacaktır.Özelleştirme ile servet geniş kitlelere yayılacaktır.Yolsuzluklar önlenecektir.Kamudaki işçi fazlalığı azaltılacaktır.Özelleştirme biriken borçları azaltır.

Böylesi ideolojik yaklaşımlarla Özelleştirme çalışmaları,1984 yılında kamuya ait yarım kalmış tesislerin tamamlanması veya yerine yeni bir tesis kurulması amacı ile özel sektöre devir uygulamaları ile başlamış; 1985 yılından itibaren hız kazanan program çerçevesinde, günümüze kadar 183 kuruluşta hisse senedi veya varlık satış/devir işlemi yapılmış, bu kuruluşlardan 171‘inde hiç kamu payı kalmamıştır.

Küreselleşen dünyada, bir avuç azınlığın denetimindeki uluslararası sermaye, tüm insanların kaderi üzerinde her türlü demokratik ve toplumsal denetimden uzak bir biçimde kurduğu egemenliğini görülmemiş boyutta yaygınlaştırmış ve yoğunlaştırmıştır. Borç kıskacına alınmış olan ülkelerin iktidarlarına kendi ülkelerine ve halklarına ihanet anlamına gelen kararlar aldırtabilmektedirler.

Artık hepimiz biliyoruz, 20.yılında herkes ifade edebiliyor; Özelleştirme ülkemize uluslararası kuruluşlarca dayatılan ve ülkemiz gerçeğiyle uyumlu olmayan bir uygulamadır. Özelleştirme, demokrasiyi azaltan, ekonomiyi küçülten, çalışmaları örgütsüzleştiren, işsiz bırakan, yoksul kesimleri eğitimsiz, sağlıksız ve sosyal güvencesiz bırakan, ülkemizin sömürgeleştirilmesini derinleştiren bir uygulamadır.

İşte bu sempozyumda insanlarımızın yaşam alanlarını doğrudan etkileyen bu süreçte; bu 20 yıllık süreçte, "neyin ne kadar özelleştirildiği" ve "özeleştirmenin ulusal ekonomik ve topluma ne getirdiği" sorgulanacaktır.

Sevgili arkadaşlar,

Ocak 2005‘te TMMOB‘nin çağrısı ile bir araya gelen TÜRK-İŞ, HAK-İŞ, DİSK, KESK, TMMOB, TTB KİGEM temsilcileri, yapılan bir dizi toplantı ile bu gün burada başlattığımız bu sempozyumu gerçekleştirme kararı aldılar.

Bu sempozyumda birinci oturumda bilim insanları "Küreselleşmenin önemli aracı- özelleştirme" başlığı altında Dünya‘da ve Türkiye‘de Kapitalizmin Tarihsel Değişimi, Özelleştirme Politikaları ve Hukuksal Savaşım konularındaki düşüncelerini bizimle paylaşacaklar.

İkinci oturumda 20. yılında özelleştirmenin bilançosu ortaya konulacak. 18 başlıkta hazırlanan sektör sunumları katılımcılarla paylaşılacak.

Üçüncü oturumda "20. yılında Özelleştirilmelerin Sorgulanması" başlığı altında bilim insanları görüşlerini bizlere aktaracaklar.

IV. oturum ise hepimizin konuşacağı, "Forum" oturumu. Görüşleri birbirimize aktaracağız, sonuç bildirgesini hep birlikte oluşturacağız.

Sevgili arkadaşlar,

Bu sempozyumun oluşumunda görev alan TMMOB Özelleştirmelerin ve Sonuçlarının Takibi Çalışma Grubu, düzenleyici kuruluşların temsilcilerine, görüşlerini bizimle paylaşacak bilim insanlarına, sektörel raporları hazırlayan kurum temsilcilerine ve katılımlarınızdan dolayı sizlere Düzenleyici kuruluşlar ve örgütüm TMMOB adına teşekkür ediyorum.

Bu sempozyum Sonuç Bildirisi Türkiye‘nin her noktasına ulaştırılacaktır. Konuşmalar basılarak ilgililerin kullanımına sunulacaktır.

Son söz basittir:

Sevgili Arkadaşlar:

EVET BİZ ÖZELLEŞTİRMELERİ DURDURABİLİRİZ.

Hepinize saygılar sunuyor, katılımlarınızdan dolayı teşekkür ediyorum.

Sempozyum programı aşağıdaki şekilde gerçekleştirildi :

26 Mayıs 2005 Perşembe

09:00-09:30 Kayıt

09:30-10:00 AÇILIŞ KONUŞMALARI

Mehmet Soğancı - TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı
İsmail Hakkı Tombul - KESK Başkanı)
Salih Kılıç - Türk-İş Başkanı

10:00-12:00 BİRİNCİ OTURUM
KÜRESELLEŞMENİN ÖNEMLİ ARACI: ÖZELLEŞTİRME
Oturum Başkanı: Çetin UYGUR - DİSK

10:00-10:30 Prof. Dr. İşaya ÜŞÜR
Dünya‘da Kapitalizmin Tarihsel Değişimi ve Özelleştirme Politikaları

10:30-11:00 Prof. Dr. İzzettin ÖNDER
Türkiye‘de Kapitalizmin Tarihsel Değişimi ve Özelleştirme Politikaları

11:00-11:30 Prof. Dr. Mümtaz SOYSAL
Özelleştirmeler ve Hukuksal Savaşım

11:30-12:00 TARTIŞMA

12:00-13:00 YEMEK ARASI

13:00-18:00 İKİNCİ OTURUM
20. YILDA ÖZELLEŞTİRMENİN BİLANÇOSU
Oturum Başkanı: Sabri ÖZDEMİR - TÜRK - İŞ

13:00-13:15 Enerji
Kemal ULUSALER - TMMOB

13:15-13:30 Telekomünikasyon
Ahmet ENİŞ - MMO

13:30-13:45 Kimya - Petrokimya
Ayfer EĞİLMEZ - TÜRK-İŞ

13.45-14.00 Metalurji
Cemalettin KÜÇÜK- TMMOB
Kaya Özeren - TMMOB

14.00-14.15 TEKEL
Tülay ÖZERMAN - TÜRK-İŞ

14:15-14:30 Tarım
Gökhan GÜNAYDIN - TMMOB

14:30-14:45 Ormancılık
Ertan ÖZUĞURLU - KESK

14:45-15:00 Madencilik
Tayfun GÖRGÜN - DİSK

15:00-15:15 Arazi ve Kıyılar
Hüseyin ÜLKÜ - TMMOB

15:15-15:30 Kağıt
Ceren KALFA - KİGEM

15.30-15.45 Tekstil
Menaf TURAN - KİGEM

15:45-16:15 Çay Arası

Oturum Başkanı: Dr. Tufan KAAN - TTB

16:15-16:30 Eğitim
Erdal KÜÇÜKER - KESK

16:30-16:45 GATS
Baki Remzi SUİÇMEZ- TMMOB

16:45-17:00 Sağlık
İlknur BAŞER - KESK

17:00-17:15 Sosyal Güvenlik
Namık TAN - TÜRK - İŞ

17:15-17:30 Yerel Yönetimler
Ş. Gülcen EREN - TMMOB

27 Mayıs 2005 Cuma

10:00-12:00 ÜÇÜNCÜ OTURUM
20. YILINDA ÖZELLEŞTİRMELERİN SORGULANMASI
Oturum Başkanı:Köksal AYDIN - KESK

10:00-10:20 Doç. Dr. Fikret BAŞKAYA
İdeolojik Dayatma mı - Kabullenme mi

10:20-10:40 Doç. Dr. Ahmet Haşim KÖSE
Özelleştirme: Kriz ve Varlık Düzenlemesi

10:40-11:00 Dr. Sonay BAYRAMOĞLU
Piyasada Rekabet Ortamı mı - Tekelleşme mi

11:00-11:20 Yrd. Doç. Dr. Yüksel AKKAYA
Sosyal Yaşamda Kazananlar - Kaybedenler

11:20-11:40 Doç. Dr. Aziz KONUKMAN
Kimin Başarısı - Kimlerin Yıkımı

11:40-12:00 Prof. Dr. Türkel MİNİBAŞ
20. Stand-by‘a rağmen yeniden yapılanmak?

12:00-13:00 YEMEK ARASI

13:00-18:00 FORUM
Yönetici : Ali YİĞİT - TMMOB

Melih Şahin (Makina MO)
Recep Sefer (Petrol-İş Kırıkkale Şubesi)
Esin Yelekçi (HaberSen Genel Başkanı)
Abdullah Kahraman (ÖDP)
Ali Millioğulları (ODTÜ)
Hakkı Atıl (Jeoloji MO)
Kemal Bulut (ESM Genel Başkanı)
Mustafa Kadıoğlu (Elektrik MO)
Seyit Aslan (Gıda-İş)
Cemalettin Küçük (Metalurji MO)
Cengiz Yaslı (Yapı Yol Sen)
Gülcen Eren (Şehir Plancıları O)
Ahmet Göksoy (İnşaat MO)
A. Betül Uyar (TMMOB)
Mehmet Aslan (Elektrik MO)
Sami Gören (Türk-İş)

18:00 SEMPOZYUM BİLDİRGESİNİN OKUNUŞU VE KARARA BAĞLANMASI