GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI:"TERSANE KAPATMAK ÇÖZÜM DEĞİLDİR"

Gemi yapım, bakım ve onarım sanayimizde yaşanan beklenmeyen üretim artışı ve yeni tersane yatırımlarıyla birlikte, ölümlü, yaralanmalı üzücü iş kazalarını artan bir ivme ile yaşıyoruz.

İşsizliğin giderek artan biçimde sorun olduğu ülkemizde; emek yoğun bir işkolu olan gemi sanayisinin bu yönü ile değil de iş kazaları ile gündemde tutuluyor olması talihsizliktir. Odamız; yurt içi ve yurtdışı kamuoyu nezdinde tersanelerimizin ve sektörümüzün bu denli kötü bir duruma düşürülmüş olmasını kabul etmemektedir. Her türlü toplumsal olayı magazinleştirmeye yatkın olanlar ne yazık ki yıllardır Ulusal Gemi İnşaa Sanayiimizin her alanında olduğu gibi Tersanelerdeki İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği konularında da fikir üreten TMMOB Gemi Mühendisleri Oda‘sının akılcı ve çözümcü çabalarına yer vermemektedir.

Nedenler ve sonuçları gözümüzün önündedir.

Yaşananlar, yalnızca işçilerin eğitimsiz oluşuna ya da bu işkolunda hizmet vermek durumunda bırakılan taşeron işletmelerine bağlanamayacağı gibi başlı başına tersane yatırımcılarına da yüklenemez. Gemi işkolunda işçilerin çalışma koşullarının düzenlenmesi, uygulanması, gözetilmesi öncelikle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sorumluğunda ve yetkisindedir. Bu çerçevede 4857 sayılı İş Yasası yürürlükteki temel yasadır. Her ne kadar yeni bazı düzenlemelere ihtiyaç duyulsa da bu Yasaya bağlı onlarca yasa ve yönetmelik halen yürürlüktedir.

Tersaneler; aynı zamanda organizasyon yatırım ve faaliyetlerinin düzenlenmesi, uygulanması ve gözetimi açısından Denizcilik Müsteşarlığı sorumluluğundadır. Sırası ile tersane sahipleri, işveren temsilcileri, yöneticiler, taşeronlar, sendikalar ve işçiler bu düzenlemeler kapsamında sorumludurlar. Ülkede tepeden tırnağa bir sorumluluk zinciri kapsamında İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) anlayışının özümsenmesi ve benimsenmesi gerekir. İş kazaları ve meslek hastalıkları sadece kaba istatistiksel verilerle ele alınamaz.

Gemi inşa sanayinin dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizdeki hızlı ve plansız gelişimi tersanelerimizi fiziki şartların zorlandığı ortamlarda imalat yapmaya yöneltirken iş güvenliğine gereken önem verilmemiş, bunun sonucu olarak her yıl artan oranlarda bizlere büyük acı veren ölümlü kazalar yaşanmaya başlanmıştır. İşveren konumundaki tersane sahiplerinin hesapsızca üstlendikleri yeni kontratlar, iş güvenliği önlemlerinin - hem maliyete etkisi hem mevcut fiziki koşullardan ani ve plansız dönüşüm yapılma zorluğu hem de iş yetiştirme telaşı ile-yetersiz ele alındığı bir sıkışıklığa neden olmuştur.

Hükümetin ise bu güne kadar gerekli önlemlerin alınması için sektörü zorlamadığı, aksine bu ani iş artışı ile gelen aşırı istihdamı bir başarı gibi gösterme çabası içinde olduğu, ancak kazalar ve ölümler sonrası oluşan kamuoyu tepkisi üzerine para cezaları ve tersane kapatma yoluna gittiği görülmektedir.

Ülkemizdeki trafik kazalarına bağlı ölümlerin uygar dünya istatistiklerinin çok üzerinde olmasına karşın kimsenin aklına yolların trafiğe kapatılması gelmezken tersanelerdeki iş kazalarına tersaneleri kapatarak çözüm bulmak ancak bir çaresizliğin ifadesi olarak görülmelidir.
Oysa çare vardır.

Gemi mühendisliği; sektörde tasarım, planlama ve üretim aşamalarında bu işkolunun iş sağlığı ve güvenliği risklerini en iyi değerlendirebilecek ve çözümler ortaya koyabilecek bir meslek dalıdır.

TMMOB Gemi Mühendisleri Odası, üyeleri sektörün birçok kademesinde çoklukla bahsedilen riskler altında çalışan, kamu kurumu niteliğindeki Meslek Örgütüdür.

Oda‘mız; gemi sektörünün diğer bileşenleriyle birlikte iş sağlığı ve güvenliği sorumluluğunun bilincinde yasal düzenlemeler yapılması ve uygulanması sürecine katkı koymaktadır. Bu kapsamda yürüttüğü, gemi mühendisliğinin tersanelerde iş sağlığı ve güvenliği açısından konumuna da işaret edeceği çalışmalar, toplantılar, yayınlar, eğitimler, vb. etkinliklerle İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kültürünün en üst kademeden en alt kademeye kadar benimsenmesinde üstüne düşeni; ülke, kamu ve meslek yararı doğrultusunda gerçekleştirmeye gönüllüdür.

Bugünden yarına anlık önlemler ile çözülmesi mümkün olmayan bu soruna bir linç kültürü ile yaklaşılmaması gerekir. Bireysel emniyet eksikliği ve tedbirsizlik ülkemizin bir kültür sorunudur. Geçtiğimiz yıl 3 günlük bir dini bayram süresince tedbirsizlik sonucu meydana gelen kazalarda ölenlerin sayısı Türk Gemi İnşaa Sanayisinin 50 yıllık mazisinde ölenlerden fazladır. Güçlükle meydana getirdiğimiz bu ulusal kazanç kapımızın ıslah edilmektense batırılması hiç kimseye yarar sağlamayacaktır.

Kamuoyundan beklentimiz bu sesimize kulak verilmesi ve yıllardır sabır ve saygı ile gösterdiğimiz çözüme yönelik gayretlerimizin siyasi değerlendirmelerden uzak bir akılcılık içerisinde irdelenmesi ve destek görmesidir.

TERSANE KAPATMAKLA SORUMLULUKLARDAN KURTULUNAMAZ.
GEMİ MÜHENDİSLERİNİN İÇİNDE OLMADIĞI BİR ÇÖZÜM BULUNAMAZ.

TMMOB GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI
Yönetim Kurulu adına

Muzaffer Erdal Kılıç
Genel Sekreter