HKMO: İLİÇ MADEN FACİASI GÖZ GÖRE GÖRE GELDİ

13 Şubat 2024 tarihinde Erzincan’ın İliç ilçesinde Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından işletilen maden işletmesinde meydana gelen toprak kayması sonucunda, yapılan resmi açıklamalara göre 667 işçinin çalıştığı maden sahasında 9 işçinin toprak altında kaldığı, maden arama çalışmalarında kullanılan siyanürün ise doğaya sızdığı haberini derin bir üzüntüyle öğrendik.

Birliğimiz TMMOB tarafından da süreci yakından takip edilen, ÇED olumlu raporuna karşı dava açılan toprak sahasında yaşanabilecek kaymalar hakkında defalarca uyarılan ve basın açıklamaları yapılan alan; 2022 yılında da siyanürlü solüsyon taşıyan boruların yırtılması sonucu sızdırmazlık alanının dışına taşan maddelerle gündeme gelmişti ve maden sahası çalışmaları ile ilgili durdurulma kararı verilse de bir süre sonra bu karar hiçbir şey yaşanmamışçasına kaldırılmıştı. Yaşanan tüm bu süreçlere rağmen ÇED olumlu raporuna karşı açılan davada ret kararı verildi ve temyiz aşamasına taşınan dava sürecinde ise dosya hâlâ bilirkişi incelemesi aşamasındadır. 2023 yılı içerisinde ise ÇED gerekli değildir kararı verildi, TMMOB bu karara da ayrı bir dava açarak süreci durdurmaya yönelik hamlelerde bulundu. Söz konusu ikinci dava süreci ise bilirkişi incelemesi aşamasındadır.

Öncelikle bunun asla bir doğa olayı ya da heyelan olmadığının altını çizerek, yaşadığımız her benzer olayda yaşanan hukuksuzlukların, bilime ve tekniğe karşı kulakları sağır, gözleri kör olanların önlem almaması yüzünden böyle bir felaket yaşandığını görmekteyiz.

Odamız Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Komisyonunca Ocak 2021- Aralık 2023 arasındaki 14 günde bir yayımlanan bölgeye ait tüm radar uydu görüntülerinden Insar analizi ile sahanın hareketleri incelenmiş, işlenmiş atık malzemelerin yığıldığı alanda yıllara sair deformasyonlar ile hareketlenme olduğu görülmüştür. Ayrıca Insar analizi sonucunda siyanür havuzunun hemen dibinde de yıllara sair yüzey hareketlerinin olduğu ve yersel deformasyon ölçümleriyle izlenmesi gerektiği değerlendirilmiş olup tedbir alınmaması halinde havuzun da yıkılarak daha büyük bir felakete neden olacağı aşikardır. Meydana gelen toprak akması sonucunda havaya, suya, toprağa karışan siyanür nedeniyle tüm ekosistem olumsuz etkilenmektedir. Bilimi ve tekniği göz ardı ederek sadece maden sahalarında değil ülkemizin dört bir tarafında sermaye odaklı şirketlerin doğa katliamına göz yuman, alınmayan tedbirler ve “ÇED gerekli değildir.” kararlarıyla ülkeyi enkaz yeri haline getiren ve bu izinleri veren herkes istisnasız yargılanmalı ve cezalandırılmalıdır.

Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası olarak yaşanan bu vahim olayda toprak altında kalan vatandaşlarımızın bir an önce kurtarılmasını, zehirli toprak akıntısı sonucu saçılan atıkların acilen  kontrol altına alınmasını, siyanür, sülfürik asit ve ağır metallerin toprağa ve işletme sahasına çok yakın olan Fırat Nehrine karışma ihtimalinin acilen önlenmesini ve bu gibi siyanürle cevher işleyen maden işletmelerinin acilen kapatılarak sahaların rehabilite edilmesini talep ediyoruz. Yaşam alanlarımızı yağmalayan zihniyetin karşısında mağdur olan halkımızla birlikte olmaya, bilimin ve tekniğin bize yüklediği sorumlulukla mücadeleyi canlı tutmaya devam edeceğimizi yineliyor,  ülkemizin artık bu tür olaylarla gündeme gelmemesini temenni ediyoruz.

TMMOB
 Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası