KOCAELİ İKK: ASKIYA ÇIKAN KUZEY MARMARA OTOYOLU NA İTİRAZ ETTİK

PROJENİN GENEL VE KOCAELİ GÜZERGAHI

Bilindiği üzere İstanbul‘a yapılacak olan 3.Boğaz Köprüsü‘nün bağlantısı olan Kuzey Marmara Otoyolu Projesi, Tekirdağ‘dan Sakarya‘ya uzanmakta, İstanbul‘da Kınalı‘dan başlayarak, Boyalık beldesinin kuzeyi, Belgrat Ormanlık alanının bir bölümü, Garipçe, Poyrazköy, Ballıca ile Kocaeli sınırlarına ve sonrasında Sakarya iline kadar ulaşmaktadır.

Toplam 260 kilometreden oluşan projenin, %48‘i orman arazisinden, % 11‘i ise 2B niteliğindeki orman arazisinden geçmektedir. Güzergahın % 75‘i hazine arazilerinden, geri kalan % 25‘i şahıs mülkiyetinden geçmektedir.

Projenin İlimiz güzergahı, Gebze (Balçık, Pelitli), Dilovası (Çerkeşli, Demirciler), Körfez, (Kalburca, Dereköy, Belen) Derince, (Toylar köyünün güneyi), İzmit (Kabaoğlu, Sekbanlı, Sepetçi, Yassıbağ, Bayraktar köyünün güneyi, Emirhan, Biberoğlu, Gedikli, Karaabdülsan, Kurttepe, Avluburun, Eşmeahmediye köyü) ile Kartepe İlçesi‘nden geçerek Sakarya Akyazı‘ya, oradan da tekrar TEM‘e bağlanacak şekilde planlanmıştır.

İlk iki köprü deneyimi de göstermektedir ki; yapılacak olan üçüncü köprü yeni yerleşim yerlerinin açılmasına ön ayak olacak ve güzergahın geçtiği kentlerin kent makroformlarını, doğal kaynaklarını, tarım ve orman alanlarını onarılamaz şekilde tahrip edecektir. Bu anlamda üst ölçekli planlarda, hatta ülkesel ölçekte stratejilerin belirlendiği kalkınma planlarında yer alması gereken böylesine bir yatırımın hiçbir plan ya da belgede adı geçmemektedir. Fakat plan ve proje çalışmaları ile böylesine önemli bir karar, her nedense; üst ölçekli planlara aykırı şekilde gündeme getirilmekte ve onaylanmaya çalışılmaktadır.

SAKARYA GÜZERGÂHINA İTİRAZ EDİLDİ VE İPTAL DAVASI AÇILDI

Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisi‘nce 3. Köprü devamındaki Otoyol ile Bağlantı Yolları‘nı da içeren, ‘Kuzey Marmara Otoyolu Projesi"ni onaylayarak Sakarya Büyükşehir Belediyesince 19.03.2010 - 19.04.2010 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, Kuzey Marmara Otoyolu (İstanbul 3. Çevreyolu ve Boğaz Geçişi dahil) projesine ait 1/25.000 ölçekli güzergah planı ve 1/5000 ölçekli anayol ve bağlantı yolları projesine askı süresinde TMMOB Şehir Plancıları Odası tarafından itiraz edilmiş ve iptal davası yoluna gidilerek YÜRÜTMEYİ DURDURMA taleplerinde de bulunulmuştur.

İSTANBUL VE KOCAELİ GÜZERGÂHLARI İLE İLGLİ PLANLARIN ASKI SÜREÇLERİ

İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, 3. Köprü devamındaki Otoyol ile Bağlantı Yolları‘nı da içeren, ‘Kuzey Marmara Otoyolu Projesi" 1/25.000 ölçekli planlara işlenmesini onaylamıştır, planlar askıya çıkarılmıştır. Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisi, 3. Köprü devamındaki Otoyol ile Bağlantı Yolları‘nı da içeren, ‘Kuzey Marmara Otoyolu Projesi" 1/50.000, 1/25.000 ve 1/5.000 ölçekli planlara işlenmesini onaylamıştır, planlar askıya çıkarılmıştır.

PROJEYE İTİRAZ GEREKÇELERİMİZDEN BAZILARI

Projenin ülkemizde yaratacağı sorunların da belediye başkanlığı tarafından dikkatle değerlendirilmesi ile ilgili yerleri uyarmayı TMMOB olarak bir görev olarak görmekteyiz.

Ayrıca birçok(itiraz dilekçesinde ayrıntısı var) teknik eksikliklerin de değerlendirilmeye esas alınacağı düşünülmekte olup; bunun dışında bir sorumluluk duygusu içerisinde bu uygulamanın kentimizde/ Kocaeli de oluşturacak sorunları da itirazlarımızda belirtmeyi bir görev olarak kabul etmekteyiz.

Projenin Kocaeli‘nde yaratacağı çevresel sorunlara bakıldığında da yapılması planlanan yol inşaatı ile birlikte yaratılacak tahribatın geri dönüşü mümkün olmayan zararlara neden olacağı görülmektedir.

1-) ÇED Raporu olmadan hayata geçirilmemesi gereken proje için, raporların hazırlanması öncesinde de, yönetmeliğin 9. maddesine göre "Halkın Katılımı" toplantılarının düzenlenmesi gerekmektedir. Bunun için de Kuzey Marmara Otoyol Projesinin geçtiği mahallelerde, hükümetçe organize edilmesi gereken "ÇED Halk Katılımı" toplantılarının yapılması gerekmektedir. Bu toplantılar gerçekleştirilmeden Kocaeli Büyükşehir Belediyesi‘nce otoyol güzergâhı planlara işlenmiş ve askıya çıkartılmıştır. Çevre hukuku bakımından, projenin ÇED Yönetmeliği‘ne tabi tutulmaması hukuka aykırıdır.

2-) Öncelikle getireceği yoğun araç trafiği ile birlikte insan sağlığını tehdit edecek olan Kuzey Marmara Otoyolu Projesi, doğal alanların tamamen yok olmasına neden olacaktır. Plansız kentleşme ve sanayileşme etkisi ile Kocaeli‘nin çok az kalan verimli tarımsal toprakları bu niteliklerini kaybedecektir.

3-) İstanbul‘un yeni kültür kenti vizyonu gereği, kent içindeki sanayi ve depolama gibi kullanımların desantralize edilmesi kapsamında; Gebze, Dilovası ve Çayırova gibi ilçelerin mevcutta yer alan sorunlarına (sanayi alanlarının beraberinde getirdiği sağlık ve yerleşim sorunları, trafik yükü, plansız gelişme sorunları vb.) ek olarak yeni sorunlar getirecektir.

Gebze, Dilovası ve Çayırova‘da yer alan mevcut sanayi alanlarında ulaşılabilirliğin etkisi ile artış yaşanacak, yeni sanayi alanlarının açılması da gündeme gelecektir. Plan yapma hakkı olan Sanayi Bakanlığı bu bölgelerde yeni OSB alanları ilan edebilecektir.

4-) Dilovası ile Kartepe arasında TEM, E-5 ve Körfez arasında sıkışıp kalan yerleşimler, Kuzey Marmara Otoyolu ile birlikte kuzeye doğru gelişme eğilimi gösterecek, bu yoldan verilen çıkışlar ile konut alanları gelişme göstermeye başlayacak, planlı konut alanlarının yakın çevresinde yer alan diğer tarım alanları yavaş yavaş konut vb alanlar olarak planlanmaya başlayacaktır. Böylece yerleşimler orman sınırlarına kadar dayanacak, bu alanları tehdit etmeye başlayacaktır.

5-) Söz konusu güzergah diğer kentlerde de olduğu gibi, Kocaeli sınırları içerisinde alan Gebze Ballı Kayalar Doğal Sit Alanı‘nı ortadan ikiye bölmekte, bütünlüğünü ve sit alanı özelliğini bozmaktadır. Körfez İlçesi sınırlarında yer alan Namazgâh ve Kaya Mezarlarının bulunduğu Arkeolojik Sit Alanı‘nın ise üzerinden geçmektedir. Anayasanın "Tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunması" kenar başlıklı 63. maddesinde "Devlet, tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını sağlar, bu amaçla destekleyici ve teşvik edici tedbirleri alır..." hükmü bulunmaktadır. Gerek doğal, gerekse tarihi değerlerimize zarar verecek bu durum; 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa ve şehircilik ilkelerine aykırıdır.

6-) Özellikle birinci derecede tarım alanlarının tahribi kabul edilemez bir durum olmakla itiraz ve sunulan bilgilerin değerlendirilmesi ile itirazımız doğrultusunda işlem yapılmasını talep etmekteyiz.

Bu planlara yukarıda belirtilen gerekçelerle askı süresi içerisinde itiraz ederek ve itiraz gerekçelerimizin başkanlık makamınca değerlendirilmesi ile hatalardan uzak durulmasını hedeflemiş bulunmaktayız.

Kamuoyuna saygıyla bildiririz.

Nedim KARA
TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri