TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI 15 YAŞINDA

23 Mayıs 1992 tarihinde kurulan TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) bu gün 15. yılını geride bırakmaktadır. Geçen 15 yıllık süreç içerisinde ÇMO, kurumsal gelişiminde önemli bir yol kat etmiş, alanında güçlü ve etkin bir meslek kuruluşu haline gelmiştir.

Dünyada 1970‘li yıllarda bir mühendislik disiplini olarak ortaya çıkan Çevre Mühendisliği mesleği ülkemizde de 1980‘li yıllarla birlikte gündeme gelmiştir. Ülke ekonomisinin bütünüyle bir dönüşüm süreci içerisinde olduğu bu yıllarda ülkemizin ilk Çevre Mühendisleri de yerine getirdikleri görevin kamusal sorumlulukları nedeniyle İnşaat Mühendisleri Odası‘nda (İMO) bir araya gelmişlerdir. İMO bünyesinde çalışmalarını mesleğin ve meslektaşların sorunlarının çözümüne odaklayan Çevre Mühendisleri, gerek komisyon çalışmaları gerekse de örgütlenmeye yönelik çalışmalar yaparak Çevre Mühendislerinin bir çatı altıda toplanmasını sağlamışlardır. Bu birikimin sonucunda 1986 yılında Çevre Mühendisleri Derneği (ÇMD) kurulmuştur. 4 yılı aşkın bir süre faaliyet yürüten ÇMD, meslektaşlarımız arası birliktelik ve dayanışmanın yaratılması, örgütlülüğün devamının sağlanması ve asıl kuruluş amacı olan Çevre Mühendisleri Odası‘nın kurulması yönünde yoğun çalışmalarda bulunmuştur. Çalışmaların başladığı ilk günden bu yana ülke genelinde çevre konusunda basın, radyo ve televizyon aracılığıyla kamuoyu yaratılmaya çalışılmıştır.

Bu koşullarda, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği çatısı altında ÇMO‘nun kurulması yönünde adımlar atılmış ve 1991 yılının sonunda yapılan ÇMD Genel Kurulu‘nda alınan karar gereğince İMO Genel Kurulu‘nda ÇMO‘nun kurulması talebi gündeme getirilmiştir. İMO Genel Kurulu‘nca olumlu bulunan bu istek TMMOB 32. Olağan Genel Kurulu‘nda görüşülmüş ve 23.05.1992 günü ÇMO‘nun kurulması oy birliği ile kabul edilmiştir.

Çevre Mühendisleri Odası 1992 yılında yola koyulduğunda, ülkemizdeki tablo sorumluluklarımızın önemini ortaya koyar niteliktedir. Yıllarca istismar edilmiş çevre alanı giderek daha fazla bir talan ve yağma alanı olarak yerli ve yabancı sermayenin hizmetine sunulmuştur. Bu nedenle çevre sorunlarına ilişkin ciddi bir politika oluşturulmamış, mevcut yasal karmaşa, çevre örgütlenmesinin güçsüzlüğü, denetim ve yaptırım eksikliği gibi sorunlar ülkemizi bir ekolojik felaketin eşiğine getirmiştir.

Türkiye‘nin planlamadan ve alt yapı yetersizliklerinden kaynaklı çevresel sorunları bugün çarpıcı bir noktaya ulaşmıştır; Örneğin, değişik kamu kurumlarının verilerinden yaptığımız bir derleme sonucunda, aşağıdaki tablo ortaya çıkmaktadır.

- 19 milyon insan açlık sınırında yaşıyor.
- 18 milyon insan içme ve kullanma suyu şebekesine sahip değil.

- Yaklaşık 3300 belediyeden içme ve kullanma suyu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye sayısı yalnızca 304.
- 16 milyon insanın atık suları kanalizasyon şebekesi olmadan alıcı ortama veriliyor.
- Belediyelerin sadece %10‘u atık su arıtma tesisi ile hizmet verebilmekte.
- Katı atık depolama tesisleri sayısı yalnızca 16.
- Her yıl miktarı milyon tonlarla ifade edilen tehlikeli atıklar doğaya verilmektedir.
- Biyoçeşitlilik yerini gen tekeline bırakmaktadır.

Böyle bir tabloda altyapı çalışmalarında halen ciddi bir sıçrama yaşanmadığı ve istatistiklere veri teşkil eden pek çok arıtma tesisinin gerçekte "ölü" oldukları da düşünüldüğünde tablonun çok daha korkutucu olduğu açıkça görülmektedir.

Tüm bu sorunların odağında ÇMO, üç ana eksende yürüttüğü çalışmaları, bilimin yol göstericiliğinde hayata geçirmeye devam etmektedir:
Meslektaş; çevre ve çevre mühendisliği konusundaki gelişmeleri takip etmek, tartışmaya açarak kamu ve meslektaşların ilgisine sunmak, uluslararası ve ülke düzeyinde çevre bilim ve teknolojilerindeki yeniliklerin meslektaşlara aktarılmasını sağlamak, meslek içi eğitim çalışmaları, kongre, sempozyum, panel, vb. etkinlikler yapmak, çevre mühendislerinin çalışma olanaklarının arttırılması ve mesleki etkinliğin sağlanması amacıyla çalışmalarda bulunmak,
Meslek alanı; çevre ile ilgili yasa, yönetmelik, tüzük, tebliğ, standartlar ve şartnamelere ilişkin çalışmalar ya hizmet sürecinde meslektaşlar arasında haksız rekabeti önlemek ve buna ilişkin yasal düzenlemeleri sağlamak, çevre mühendisliği eğitiminin ülke gereksinimine göre geliştirilmesini sağlamak,
Toplumsal alan; çevre sorunlarını önlemek, gidermek, çevre korunması ve geliştirilmesi yönünde strateji ve politika belirlemek, bu alanda üretilen politikaları ve görüşleri karar mekanizmalarına, siyasi iktidarlara iletmek.
Bu bağlamda, ÇMO üç ana hatta yürüttüğü çalışmaları, bugün Türkiye genelinde 3 Şube, 9 Temsilciliği ve 5000‘in üzerinde üyesi ile ülke ve toplum yararı doğrultusunda, meslek ilkelerine uygun olarak sürdürmektedir.

ÇMO 15. yılında; Türkiye‘nin son yıllardaki tarihine tanıklık etmiş bir meslek örgütü olarak, son dönemdeki tüccar siyaset anlayışından ve AKP hükümetinin icraatlarından endişe duymaktadır. Örneğin "Reform" adı altında yapılan çalışmalar ile kamusal alan yok edilmeye çalışılmış bunun en somut örneği ise bizim alanımızda Çevre Bakanlığı‘nın kapatılarak Orman Bakanlığı ile birleştirilmesi ile yaşanmıştır. Doğal ve kültürel varlıklarımız, kıyılarımız, ormanlarımız, tarım arazilerimiz yasalar eliyle yağmalanmış ve yağmalanmaktadır. Bilim, hukuk ve etik dışı politikalar meşrulaştırılmaya çalışılmaktadır. Odamız tüm bu süreçlerde bilimin, hukukun ve aklın yol göstericiliğinde müdahil olmuş, doğruları kamuoyu ile paylaşmıştır. Bu noktada, ÇMO tarihi, bir anlamda ülkemizin doğal varlıklarının korunması için yapılan mücadelelerin de tarihidir.
ÇMO ortamı, demokratik meslek örgütü olmanın gereği olarak, bilimin ve demokrasinin başat olduğu, üyelerin söz, yetki ve karar sahibi oldukları bir ortamdır. ÇMO bütününde süren çalışmalar, bir anlamda demokrasi okulları olarak görülebilecek etkinlik alanlarıdır. Odamızın 15 yıllık tarihi boyunca, bu okulun inşasında ve süresiz öğrenim süresi boyunca katkısı bulunan tüm üyelerini selamlıyor, birlikte yan yana, omuz omuza daha nice yıllar diliyoruz.
Bilimi ve teknolojiyi toplumun hizmetine sunmaya devam etmek için;
Yaşanabilir bir dünya, yaşanabilir bir çevre, aydınlık bir Türkiye için;
Yaşasın TMMOB Örgütlülüğü
Yaşasın Çevre Mühendisleri Odası

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu