TMMOB MARDİN İKK: TÜM ÜYELERİMİZİ VE HALKIMIZI DAYANIŞMAYI BÜYÜTMEYE ÇAĞIRIYORUZ

BASINA VE KAMUOYUNA

6 Şubat 2023 tarihinde ilki saat 04.17’de Kahramanmaraş/Pazarcık merkezli 7.8, ikincisi saat 13.24’te Kahramanmaraş/Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde 2 deprem meydana geldi. Türkiye’de; Diyarbakır, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, Kilis, Adana, Osmaniye, Gaziantep ve Hatay ile Suriye’de İdlib, Halep, Hama, Lazkiye, Tartus ve Rakka kentlerinde büyük yıkıma yol açan bu depremler sonrası artçılar hala devam etmektedir.

TMMOB Mardin İl Koordinasyon Kurulu olarak depremin ilk gününden itibaren Mardin genelinde hasar tespit çalışmalarımızı başlattık. Depremden kaynaklı hasar alan yapıları, açığa çıkan teknik ve toplumsal sorunları kamuoyuna açıklamak üzere basın açıklaması için bugün burada bir araya geldik.

Yaşanan depremde kentte ciddi sarsıntılar hissedilmiş, bu sarsıntılar ile beraber kentte büyük bir panik hali yaşanmıştır.  TMMOB Mardin İKK bünyesinde İMO öncülüğünde kurulan hasar tespit komisyonumuz tarafından kentte hemen incelemeler başlatılmış olup kamuoyuna ve yurttaşlara bu yönde duyurular yapılmıştır. Komisyonumuza hasar tespit için birçok başvuru yapılmış olup, meydana gelen 2. deprem ile beraber bu başvurular halk tarafından yoğun bir talebe dönüşmüştür. Kent merkezi, ilçe ve kırsal mahallelerden kurumumuza gelen talepler doğrultusunda tüm yapılar ivedilikle incelenmiştir. Bu kapsamda Mardin ilinde yaklaşık 1000 bina incelenmiş olup hasar tespiti yapılmıştır. Her ne kadar Mardin ilimizden aktif bir fay hattı geçmiyor olsa da yaşanan depremler Mardin için de risklerin olduğunu göstermiştir.  “Mardin İli Risk Azaltma Planı”nda da yer alan, yapılan çalıştaylar ve bilimsel analizler sonucunda da ortaya çıktı ki Doğu Anadolu Fayı’nın Palu-Maraş arasındaki kısmı ve Lice ilçesinin kuzeyinde yer alan Bitlis-Kenet sistemine bağlı Karacadağ açılma çatlağının deprem üretme potansiyelinin olduğu gerçeği önümüzdedir. Bu gerçeğe rağmen inşaatların yapım sürecinde deprem riski yeterince dikkate alınmamakta, deprem riskine dair yerel yönetimler ve kurumların herhangi bir denetim ve çalışmaları da bulunmamaktadır. Mardin’de yapılaşmanın düzensiz olması ve kat sayılarının 15 kat ve üzeri yapılmasının olası bir depremin ilimizde oluşturabileceği zararı arttıracağı değerlendirilmektedir. Bunun öngörülmesine rağmen herhangi bir tedbir alınmadığını acı bir tecrübe ile gördük. Yapılan hasar tespit çalışmaları sonucunda;

1. Kızıltepe ilçemizde; birçok yapının orta hasarlı olduğu, 2 adet tarım amaçlı kullanılan yapının yıkıldığını ve 24 binanın ağır hasarlı olduğu,
2. Derik ilçemizde; 2 binanın ağır hasarlı olduğu,
3. Artuklu ilçemizde;  6 binanın orta ve ağır hasarlı olarak tespit edilip Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü’ne bildirildiği,
4. Eski Mardin’de birçok tarihi ve betonarme yapının zarar gördüğü ve yıkılma tehlikesi olan yapılara hemen müdahale edilmesi gerektiğini “Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü”ne bildirildiği,
5. Kırsal mahallelerde birçok yapının zarar gördüğü komisyonumuz tarafından tespit edilmiştir.
6. Yaptığımız tespitler doğrultusunda birçok binada yapısal kusurlar tespit edilmiştir,
7. Zemin etüdlerinin yönetmeliklere uygun olarak yapılması için ilgili idarelerin çalışmalar yürütülmesi,
8. İlgili idarelerin işyeri açma aşamasında kesinlikle projesine uygun yapılıp yapılmadığını taşıyıcıların zarar verilip verilmediğini kontrol edilmelidir.
9. Mardin ili yerelinde deprem sonrasında halkın acil durumlarda toplanma alanlarının belirlenmediği, bu sebepten ötürü kent içerisinde bir kaos ortamının oluştuğu görülmüştür. Bununla ilgili var olan toplanma alanlarının ihtiyaç doğrultusunda yeniden revize edilerek kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir.
10. Depremden hemen sonra halkın toplanma alanlarının belirsizliği ve yönlendirmenin yapılmamasının sebep olduğu panik ortamı, zaten yetersiz olan kent ulaşımını tıkanma noktasına getirmiştir.

Mardin yerelinde TMMOB Mardin İKK olarak kimi meslek odaları ve sendikalar ile ortaklaşarak acil ihtiyaç duyulan yardımların toplanması ve deprem felaketinin yaşandığı illere gönderilmesine yönelik çalışmalar yürüttük. Adıyaman iline giden gönüllü arkadaşlarımız gelen yardımların tasnifi ve dağıtımı noktasında aynı şekilde diğer kurumlar ile ortaklaşarak depremden etkilenen yurttaşlar ile dayanışma içerisinde bulunduk. Aynı zamanda ilimiz Mardin’e gelen depremzede yurttaşların ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çalışmalarımız devam etmektedir.

Gerek Mardin yerelinde gördüğümüz gerekse de deprem alanında çalışma yürüten arkadaşlarımızın aktarımları bize bir kez daha gösterdi ki yaşanan bu felaketler karşısında ilgili kurumlar hazırlıklı değildir. Depremlerin kader olmadığı, yeryüzünün doğal olayları olduğu ancak bunu felakete dönüştüren şeyin bilimsel ve teknik hazırlığın olmaması, ilgili kurumların, yerel yönetimlerin ve merkezi hükümetin arasında süregelen ciddi bir koordinasyonsuzluk olduğu görülmüştür. Başta bölge halkı olmak üzere Türkiye ve Dünya halklarının yardım ve destek konusunda fedakâr ve duyarlı olduğu, ancak gerek toplanan yardımların gerekse devlet yardımlarının düzenli, koordineli ve adil dağıtılmadığı deprem bölgelerinde tespit edilmiştir. Bu sürecin ilk gününden bugüne kadar; deprem olduğu an ile deprem sonrasında ne yapılacağına dair hiçbir hazırlık yapılmadığı, plan ve programın olmadığı gerçeğini tüm çalışmalarımızda birebir yaşadık.

Deprem gerçekliğine uygun kentsel planlama ilkelerinin yok sayıldığı, mimarlık ve mühendislik faaliyetlerinin ranta kurban edildiği ve yeterli denetimlerin yapılmadığı gerçekliği ile bir kez daha yüzleştik. Yıllardır ülkede yaşanan deprem felaketlerinden ders çıkarmayan kimi yöneticiler depremin yaşandığı ilk günden beri bölgede yaşanan ihmallerin yarattığı sorunlardan kaçmış, meslektaşlarımızı hedef göstermiş ve meslek odalarımıza bu sorunları yüklemiştir. Yıllardır biz meslek odaları olarak kaçak ve denetimsiz yapılaşmaların karşısında olduğumuzu, ilgili kurumlara gerekli bildirimleri yapmamıza rağmen tarafımıza herhangi bir dönüş yapılmadığı gerçeği ortadadır. Bizler TMMOB Mardin İKK olarak kentimizde yaşanan rantsal, denetimsiz ve kaçak yapılar karşısında hukuki süreçleri başlatacağımızı ve sürecin takipçisi olacağımızı belirtiyoruz.

Yaşanan bu felaketler ve sonrasında yapılan saldırılar karşısında halkımız ve meslektaşlarımız için mücadele ettiğimizden ve etmeye devam edeceğimizden hiç kimsenin şüphesi olmasın! Eşit, özgür, yaşanılabilir demokratik bir düzeni inşa etmek için tüm üyelerimizi ve halkımızı dayanışmayı büyütmeye çağırıyoruz.

TMMOB MARDİN İL KOORDİNASYON KURULU