İMO: İZMİR DEPREMİNİN 1. YILI: ALINMAYAN TEDBİRLER GÖREVİ İHMAL SUÇUDUR

02.11.2021

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası 30 Ekim 2021 tarihinde İzmir Depreminin yıl dönümü dolayısıyla bir basın açıklaması yaptı.

İZMİR DEPREMİNİN 1. YILI: ALINMAYAN TEDBİRLER GÖREVİ İHMAL SUÇUDUR

Bir yıl önce bugün, 30 Ekim 2020 tarihinde merkez üssü İzmir`in Seferihisar ilçesine 23,4 km, İzmir merkezine yaklaşık 70 km mesafedeki Sisam Adası açıklarında Ege Denizinde, AFAD tarafından büyüklüğü 6,6 olarak belirtilen depremde, ana şokun hemen ardından İzmir`in Bayraklı ilçesinde toplam 12 bina tamamen veya kısmen göçtü. Ege Denizi`nde meydana gelen ana sarsıntıyı takiben 2,5 ila 3 metre yüksekliğine sahip tsunami meydana gelirken,  dalgalar özellikle İzmir`in Seferihisar ilçesine bağlı Sığacık Körfezini ve Sisam Adasının kuzey bölgelerini vurdu. 1 yurttaşımız tsunami nedeniyle hayatını kaybederken,  116 yurttaşımız göçen binalarda yaşamını yitirdi, 1032 yurttaşımız da yaralandı. Deprem nedeniyle Sisam adasında da 2 kişi hayatını kaybetti.

Bilindiği gibi, 1999 Marmara depremi ülkemizin deprem gerçeğiyle yüzleşmesi ve gerekli tedbirlerin alınması konusunda önemli bir dönüm noktası olarak görülmüş, o tarihten bu yana pek çok kurum tarafından güvenli ve sağlıklı bir yaşam ve yapılaşma için nelerin yapılması, ne tür önlemlerin alınması gerektiği konularında fikirler oluşturulmuş, öneriler sunulmuş, sonuçta bunlar birleştirilerek mastır planlara, strateji ve eylem planlarına dönüşmüştür.

Bu çalışmaların en önemlilerinden biri de 2011 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konan ve 2012-2023 yıllarını kapsayan "Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı"dır. Bu plana göre TMMOB`ye bağlı meslek odalarının ilgili kurum olarak kabul edildiği eylem planlarından bazılarını örneklersek;

"Başta okul ve hastaneler olmak üzere, Türkiye`deki bina envanteri çıkarılacak ve mevcut yapılar hasar görebilirlikleri ve riskleri esas alınarak gruplandırılacaktır"

"Üniversitelerde daha nitelikli, verimli ve uygulamaya yönelik mühendislik ve mimarlık eğitiminin verilmesi sağlanacaktır."

"Meslek içi eğitim faaliyetleri geliştirilecek ve desteklenecektir"

"Yetkin veya Profesyonel Mühendislik uygulamasının yaşama geçirilmesi sağlanacaktır."

Kararları alınmış olmasına rağmen, geldiğimiz süreçte alınan kararların hayata geçirilmesi aşamasında, kayda değer bir adım atılmadığını görüyoruz. Yapılan çalışmaların, yasa ve yönetmeliklerin uygulamaya geçirilmediğini, kağıt üzerinde kaldığını, hatta uygulanmasının engellendiğini görüyoruz.

En yakın örneğini de 30 Ekim İzmir Depreminde, depremin   ortaya çıkardığı yıkım ve hasar sonrası, İzmir Şubemizin 26 ekipten oluşan 52 eğitimli inşaat mühendisiyle hasar tespit çalışmaları için hazır olduğunu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne bildirmesi, ancak kurumdan sözlü olarak "İnşaat mühendisine ihtiyaç yok" denilerek İMO`nun Hasar Tespiti çalışmalarının dışında tutulmasında gördük. İnşaat Mühendisleri Odasının eğitimli inşaat mühendisleriyle hasar tespit çalışmasına katılmasını kabul etmeyen bakanlık, Türkiye`nin değişik şehirlerinden ve ilgili kurumlardan eleman isterken yasa ve alınan kararların aksine davrandığını, göz ardı ettiğini düşünmemiştir. Deprem konusunda başlıca öznelerden biri olan İnşaat Mühendisleri Odasını süreçlerin dışında tutmanın, hem yurttaşlarımızın canıyla hem de ülkemizin ekonomik kayıplarıyla ödediği ağır bedellerle sonuçlandığını da vurgulamak isteriz.

Odamızın, İzmir Büyükşehir Belediyesiyle ortak bir çalışma kapsamında Bayraklı ilçesinde yürüttüğü envanter çalışmasının sonuna gelinmiştir. İzmir Büyükşehir Belediyesi ile İzmir Şubemiz arasında "Mevcut Yapı Stoku Envanterinin Oluşturulması ve Yapı Güvenliğinin Deprem Riski Açısından Değerlendirilmesi"ne yönelik imzalanan protokol kapsamında, kamu binaları hariç 32540 binanın değerlendirilmesi yapılmıştır. Toplamda 175 inşaat mühendisi proje kapsamında görev almıştır. Ciddi emek sarf edilen bu çalışmanın örnek niteliğinde ve ilgili kurumlar için büyük öneme sahip olduğu açıktır. Türkiye`nin her yerinde ihtiyaç duyulan envanter çalışması için gerekli teknik kaynaklar, 26 şubesi ve 114 temsilciliğiyle Odamızda mevcuttur.

Nasıl ki Büyük Marmara Depreminden 12 yıl sonra gerçekleşen Van Depreminin ortaya çıkardığı yıkım ve can kayıpları, ülkemizin depreme karşı hazırlıkta sınıfta kaldığını ortaya koyduysa, Van Depreminden 9 yıl sonra yaşanan İzmir Depreminin sonuçları da hala geçmişten ders almamakta ısrar edildiğinin, yurttaşlarımızın göz göre göre ölüme terk edildiğinin göstergesi olmuştur. Ülkemiz, ne zaman ve nerede olacağı kesin olarak bilinmese de gerçekleşeceği kesin olan bir sonraki depremin ortaya çıkaracağı zararları adeta kaderine razı bir şekilde beklemektedir.

Depreme karşı alınması gereken tedbirler bilinmez değildir. Bunlar kamu kurumlarının tozlu raflarında beklemektedir. İnşaat Mühendisleri Odası olarak, kaybedecek tek bir günümüzün dahi olmadığını hatırlatıyor, siyasal erki ve ilgili kamu idarelerini, gerekli tedbirleri almaları için derhal harekete geçmeye davet ediyoruz. Odamızın üzerine düşen vazifeyi yerine getirmekte hazır ve kararlı olduğunun da altını çiziyoruz.

İzmir Depreminin yıldönümü nedeniyle depremde yaşamını yitiren yurttaşlarımızı saygıyla anıyoruz.

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu