İLLER BANKASI ANONİM ŞİRKETİ HAKKINDA KANUN TASARISI MECLİS GÜNDEMİNDEN DÜŞÜRÜLMELİDİR!

TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı ve KESK Genel Başkanı Dr. İsmail Hakkı Tombul‘un da katıldığı basın açıklamasına, TMMOB ve bağlı odalardan yönetici ve temsilciler ile KESK‘e bağlı sendikaların üyelerinden oluşan yaklaşık 100 kişilik grup da sloganlar ve alkışlarla destek verdi.

İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun Tasarısı‘yla ilgili ortak basın açıklaması TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı tarafından okundu.

İLLER BANKASI ANONİM ŞİRKETİ HAKKINDA KANUN TASARISI
MECLİS GÜNDEMİNDEN DÜŞÜRÜLMELİDİR!

TBMM komisyonlarında görüşülmeye devam eden İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı hakkındaki görüşlerimizi çeşitli defalar kamuoyu ile paylaşmıştık. Bugün burada İller Bankası binası önünde TMMOB ve KESK olarak bir kez daha uyarı görevimizi yerine getiriyoruz.

Siyasal iktidarca hazırlanarak TBMM gündemine sokulan kanun tasarısı kapsamında; İller Bankası‘nın, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliğe sahip, merkezi Ankara‘da bulunan İlbank unvanlı, bir kalkınma ve yatırım bankası olarak faaliyet vermesi tasarlanmaktadır.

İller Bankası‘nın tarihine bakıldığında, Bankanın, yerel yönetimlerce gereksinim duyulan finansmanı sağlamak ve koordine etmek üzere 1933 yılında Belediyeler Bankası olarak kurulmuş olduğu görülür. Sonraki yıllarda ayrıca, belediyelere teknik hizmet yardımı yapmak üzere Belediyeler İmar Heyeti oluşturulmuştur. 1945 yılında da Belediyeler Bankası ile İmar Heyeti birleştirilerek, 4759 sayılı Yasa ile şimdiki İller Bankası oluşturulmuştur.
İller Bankası, yerel yönetimlere sadece kredi sağlayan bir kuruluş olmanın ötesinde teknik yardım sağlayan bir kamu kuruluşudur. İller Bankası, yerel yönetimlerin ihtiyacı halinde halihazır harita, imar planı, içme ve kullanma suyu, kanalizasyon, elektrik tesisi, hizmet binaları, soğuk hava depoları, arıtma tesisleri gibi alanlarda jeolojik/jeoteknik etüt, proje işleri ile yapım aşamasında kontrollük hizmetlerini üstlenir. Yapım sırasında her türlü iş makinası ve malzeme temin etmek ve bu işler için gerekli tesisleri doğrudan doğruya veya ortaklık suretiyle oluşturmak gibi görevleri de vardır. Öte yandan, İller Bankası, 2002 yılında kaldırılan Belediyeler Fonu aracılığı ile o yıla kadar belediyelerin yeni yatırımlarına destek olmak amacıyla, hibe yoluyla yardımda bulunmuş, düşük faizli kamu kredisi olanağı sağlamıştır.

İller Bankası ayrıca, altyapı hizmetleri ile finansman açısından teknik eleman yetersizliği olan yerel yönetimlere her türlü danışmanlık hizmetini de sunmaktadır. İller Bankası, barındırdığı personeli ile konusunda uzmanlaşmış, yurtiçi ve yurtdışı eğitimlerle günümüz teknik koşullarını yakalamış ve bu birikimini de yerel yönetimlere aktaran bir kamu kuruluşu olmuştur.

Şimdi siyasal iktidarın yaptığına bakın!

Siyasal iktidar, İller Bankası‘nın kamusal niteliğinin ortadan kaldırılması için, bir yasa tasarısı hazırlamış ve TBMM‘ye sunmuştur.

Bu tasarıyla; amacı devletin temel görevlerinden kamu hizmetini sunmak olan İller Bankası, mali gücü olan yerel yönetimlerin hizmete ulaşabileceği bir anonim şirkete dönüştürülmek istenmektedir.

Yasanın genel gerekçesinde "Yerel yönetimlere, kentsel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla uluslararası standartlarda proje üretmek ve geliştirmek, kredi sağlamak, danışmanlık yapmak ve teknik destek vermek yoluyla sürdürebilir bir şehirleşmeye katkıda bulunmak" denilmektedir. İller Bankası, şu anda zaten bu gerekçeye uygun faaliyet göstermektedir. O halde; İller Bankası‘nın 4000‘inin üzerindeki deneyimli personelinin büyük bölümünün dağıtılıp, anonim şirkete dönüştürülmesinin tutarlı gerekçesi olamaz.

Burada gerçek niyet, İller Bankası‘nın "yerel yönetimler adına ve onların talepleri üzerine yatırım faaliyetlerinde bulunması"nın sorun olarak görülmesidir.

Çünkü İller Bankası tarafından yerine getirilen bu hizmetler kar güdüsüyle değil, kamu yararı güdüsüyle yapılmaktadır. Oysa İller Bankası‘nın bankacılık alanına sıkıştırılması, bir yandan bu hizmetlerin yapılabilmesi için gereken projelendirme ve danışmanlık hizmetlerinin özel firmalara gördürülmesi sonucunu doğuracak, diğer yandan projelerin finansmanının da bankacılık kurallarının geçerli olduğu piyasa koşullarına terk edilmesini sağlayacaktır.

Bu tasarının yasallaşması durumunda;

Bankanın kamu kurumu niteliği kaldırılarak, kamu yararı ön planda olan hizmet anlayışı yerine, bankacılık kuralları doğrultusunda hizmet veren yapıya dönüşecektir. Halk sağlığı, toplum refahı, kamu yararı vb. ilkeler yerine, her ne koşulda olursa olsun alacağın tahsili odaklı anlayış getirilecektir. Temin edilecek kredi faizlerinin yüksekliği nedeni ile Belediyeler hizmet üretemez duruma düşecektir. Projelerin gerçekleştirilmesi için oluşacak ek maliyetler halkın üzerine yüklenecektir.

Bu tasarının yasallaşması durumunda;

Altyapı ve üstyapı konusunda Bankadan, her türlü etüt, plan, proje ve uygulama hizmeti alan tüm yerel yönetim birimleri etkilenecektir. Özellikle de teknik kadro yetersizliği içinde olan birimler, danışmanlık dâhil her türlü hizmetten yoksun olacak, ancak bedelini ödediği sürece hizmete ulaşabilecektir. Bu durumda, toplumun gereksinimlerini karşılayacak yatırımları yapma olanakları önemli ölçüde ortadan kalkacaktır. Yerel yönetimler, Bankanın, hibe yolu ile gerçekleştirdiği hâlihazır harita, imar planı, jeolojik ve jeoteknik etüt hizmetlerinden yararlanamayacaktır.

Bu Tasarı, ayrıca; İller Bankası‘nda çalışan 4.000‘i aşkın kamu çalışanını işinden edecektir. Tasarı yasalaştığında; personel sözleşmeli çalışmaya zorlanacak, havuza gönderilecek, emekliliğe zorlanacaktır. Kurumda "bankacılar çalışacak"tır. Böylece yerel yönetimlerin sorunlarını, ihtiyaçlarını uzaktan yakından bilmeyen bu "yeni bankacı personel"le, bu önemli kurum tarihe gömülecektir. Şimdiye kadar yapılan her özelleştirmede, her elden çıkarmada, her tasfiyede olduğu gibi, yine yetişmiş işgücünün kazanılmış hakları elinden alınacaktır.

İller Bankası‘nın 70 yıldan fazla hizmet sürecinde eleştirilecek yanları, yetersizlikleri elbette vardır. Ancak bunlar Bankanın yerel yönetimlere verdiği/vermekte olduğu kamusal krediler, altyapı etüt, proje, uygulama ve danışmanlık hizmetleri ile yerel halkın yaşam kalitesine yaptığı katkıları yok sayarak, Bankanın kamusal hizmet niteliğini bozacak yasal düzenleme yapılmasının gerekçesi olamaz.

Bu tasarı ülkenin yararına değildir, kamunun yararına değildir, yerel yönetimlerin yararına değildir, kurumda çalışmakta olan personelin yararına değildir. İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun Tasarısı TBMM gündeminden düşürülmelidir.

Mehmet Soğancı TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı
Dr. İsmail Hakkı Tombul KESK Genel Başkanı